Τo περιβάλλον
Είναι πολυετής πόα 20-30 εκατοστά, χνουδωτή, με ρίζες νηματοειδής. Ο βλαστός είναι χνουδωτός, αδενώδης προς τα πάνω, με φύλλα σχεδόν σε δυο σειρές, λογχοειδή, διπλωτά. Τα άνθη είναι ρόδινου χρώματος και εμφανίζονται σε αραιό στάχυ.
Είναι πολυετής πόα, με βλαστό λείο-κυλινδρικό, απλό ή διακλαδισμένο, ύψους 30-90 εκατοστά, ρίζωμα παχύ εύοσμο, φύλλα ακέραια ή αβαθή οδοντωτά, τα κατώτερα έμμισχα και τα ανώτερα άμισχα, άνθη κόκκινα και άσπρα, εύοσμα σε κόρυμβο ή σε τρισχιδή φόβη. Σε πολλές περιοχές το καλλιεργούν σαν καλωπιστικό σε γλάστρες και σε κήπους, στην άγρια μορφή του, εκμεταλλευόμενοι την παρατεταμένη ανθοφορία του και τα εύοσμα άνθη του.
Είναι πολυετής πόα. Έχει βλαστό όρθιο ύψους 20-60 εκατοστά, με φύλλα μέχρι τη μέση του βλαστού στενόμακρα 6-10 εκατοστά, με άνθη χρυσοκίτρινα σε λεπτό αραιανθή βότρυ.
Είναι πολυετής πόα με βλαστό τριχωτό στις δύο από τις τέσσερις πλευρές του, ύψους 10-40 εκατοστά, με πολλούς έρποντες βλαστούς, με φύλλα αντωοειδή ή προμήκη, σχεδόν λεία, ακέραια ή ελαφρώς κολπωτά. Άνθη σε ταξιανθία αραιού στάχυ, πορφυρά, κυανοπορφυρά ή κυανά με χείλη και στίγματα κίτρινα.
Είναι πολυετής πόα, με βολβό ωοειδή, περιβαλλόμενο από βολβίδια πάνω από τον βασικό βολβό. Φύλλα μέχρι το μέσο του βλαστού, ημικυλινδρικά, κοίλα εσωτερικά. Άνθη ζωηρά κόκκινα, σε σφαιρικό πολυανθές σκιάδιο.
Οι βολβοί του είναι εδώδιμοι σαν λαχανικό ή τουρσί. Παλαιότερα θεωρούνταν ότι έχει φαρμακευτικές ιδιότητες στα δαγκώματα των φιδιών και κυρίως της οχιάς.
Είναι φυτό πολυετές, πυκνό και τριχωτό, ξυλοποιημένο στη βάση του, με πολλούς βλαστούς, ύψους 10-30 εκατοστά, τα κατώτερα φύλλα είναι αντωοειδή ή αντιλογχοειδή, τα ανώτερα μικρότερα γραμμοειδή. Άνθη χρυσοκίτρινα σε πυκνές κοντές ταξιανθίες.
Φυτό ποώδες, πολυετές, όρθιο, ύψους 20 – 60 εκατοστά, με κόνδυλους ωοειδής. Φύλλα επιμήκη, γραμμοειδή. Άνθη μικρά, ρόδινα σε κοντό, κωνικό πυκνό στάχυ.
Μονοετής πόα με βλαστό όρθιο, απλό ή διακλαδισμένο με διακλαδώσεις πού σχηματίζουν κόρυμβο, με φύλλα κυματοειδή, προμήκη ή λογχοειδή και άνθη μικρά κυανά σε συμπαγείς μικρούς βότρυς.
Η ρίζα του έχει βαφικές ιδιότητες.
Είναι φυτό πολυετές, με βλαστό αδενώδη, ύψους 60-100 εκατοστά, με φύλλα μεγάλα με φυλλάρια τρισχιδή. Άνθη λίγα, μεγάλα, κυανόχρωμα.
Είναι πολυετής πόα. Έχει βλαστό απλό, ύψους 20-50 εκατοστά, φύλλα μεγάλα, έμμισχα, λογχοειδή, πράσινα με σταχτιές ή μαύρες κηλίδες και άνθη πορφυρά, σε σπάδικα που η βάση του περιβάλλεται από μεγάλο βράκτειο φύλλο. Η ρίζα του είναι κονδυλώδης. Η ρίζα του ενώ χλωρή είναι δηλητηριώδης, όταν μαραθεί ή ψηθεί είναι ακίνδυνη. Επίσης δηλητηριώδη είναι οι κόκκινες ρώγες του καρπού, καθώς τα φύλλα και τα άνθη.
Πιθανώς η «αρωνία» του Φαινία.
Φυτό μονοετές, με βλαστό κατακείμενο. Φύλλα τριχωτά, ελαφρά οδοντωτά, τα κατώτερα έμμισχα, σπαθοειδή – προμήκη, τα ανώτερα επιφυή – γραμμοειδή. Άνθη ιώδη, σε φόβη.
Οικοσύστημα
Η πατρίδα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του κλίματος και της ιδιαίτερης μορφολογίας της, είναι μια από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της γης. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας LIFE (πρόγραμμα «Ερημοποίηση: Προστασία εδαφών από την διάβρωση στην Τήνο και Ζαγοροχώρια», Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΤΕΙ Ηπείρου και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων), κατά μήκος ενός μονοπατιού λίγων χιλιομέτρων των Νεγάδων Ζαγορίου, καταγράφηκαν και αναγνωρίστηκαν πάνω από 400 είδη, εκ των οποίων τα κυριότερα παρουσιάζονται εδώ.
Στην πορεία του, το μονοπάτι διασχίζει ένα πολύμορφο τοπίο, όπου οι εικόνες εναλλάσσονται με καταπληκτική ταχύτητα και συχνότητα. Η ύπαρξη πέτρινων αναβαθμίδων, γεφυριών και στοιχείων της ανθρώπινης δραστηριότητας δείχνει ότι η περιοχή αυτή ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Το διαδικτυακό αυτό βοτανολόγιο φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες του επισκέπτη της περιοχής που επιθυμεί όχι μόνο να παρατηρεί την ομορφιά της φύσης σαν απλός θεατής, αλλά να προχωρήσει σε μια ουσιαστικότερη και βαθύτερη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο.
Για να μπορεί ο επισκέπτης να αναγνωρίσει τα υπάρχοντα είδη in situ, κάθε φυτό συνοδεύεται από φωτογραφία, βοτανική περιγραφή, καθώς και από τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη χρήση του. Παράλληλα, σχεδιάστηκε ο χάρτης του μονοπατιού και χωρίστηκε σε ευδιάκριτες ζώνες, που σημειώνονται στην περιγραφή του κάθε φυτού.
Σε ό,τι αφορά την ταξινόμηση, η χλωρίδα χωρίστηκε ανάλογα με την εποχή άνθισης στις τέσσερις εποχές, δεδομένου ότι το άνθος αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ των ειδών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτα στη φύση δεν είναι στατικό, συνεπώς η εποχή άνθισης μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παρουσία των φυτών (ιδιαίτερα των ετήσιων) μπορεί να σημειωθεί και σε ζώνη που δεν αναφέρεται στον χάρτη.
Γιώργος Καρράς, Βαγγέλης Φίλης, Βοτανικές Διαδρομές, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2000
