Τo περιβάλλον
Είναι πολυετές φυτό, μήκους 10 – 50 εκατοστά, με βλαστό ελαφρά τριχωτό, όρθιο. Τα ανώτερα φύλλα είναι αντίθετα με φυλλάρια ωοειδή ή ελλειψοειδή, μαλακά. Άνθη κόκκινα, σπάνια λευκά σε σφαιροειδή κεφάλια.
Πολύτιμο φυτό σαν κτηνοτροφικό, αλλά και σαν βελτιωτικό εδάφους.
Είναι πολυετές φυτό, ύψους 20 – 50 εκατοστών, με βλαστούς κούφιους, μαλακούς, όρθιους. Φύλλα με τρία φυλλάρια αντωοειδή, αραιά οδοντωτά. Άνθη λευκωπά στην αρχή, ρόδινα αργότερα, σε σφαιρικά κεφάλια.
Είναι μονοετές φυτό, με βλαστό χνουδωτό, ύψους 10 – 40 εκατοστά, με φυλλάρια αντωοειδή. Άνθη πορφυρά σε σφαιροειδή κεφάλια.
Είναι μονοετές ή διετές φυτό, ύψους 5 – 50 εκατοστά, με βλαστούς χνουδωτούς, λευκούς ή κοκκινωπούς, όρθιους ή διάχυτους. Τα ανώτερα φύλλα είναι επιφυή, με φύλλα γραμμοειδή. Παράφυλλα στενά, γραμμοειδή. Άνθη λευκωπά ή ρόδινα, σε ωοειδή κεφάλια.
Πιθανώς ο «λαγώπους» του Διοσκορίδη.
Είναι μονοετής πόα, ύψους 5-40 εκατοστά, πράσινου χρώματος, τριχωτή, με ρίζα λεπτή, νηματοειδή και βλαστούς πολλούς, κατακείμενους, απλωτούς λεπτούς, τετραγωνικούς. Τα φύλλα είναι ωοειδή λογχοειδή, ακιδόληκτα. Τα άνθη είναι ροδοϊώδη, σπάνια λευκά, σε επάκρια κεφάλια που περιβάλλονται από σπόνδυλο φυλλαρίων που συμφύονται στη βάση.
Είναι πολυετές φυτό, χνουδωτό, με βλαστούς ύψους 20 – 50 εκατοστά, όρθιους ή διάχυτους, με παραφυάδες. Φύλλα απλά, ωοειδή, οξύληκτα με τα κατώτερα με μακρύ μίσχο. Άνθη κατά μασχαλιαία αραιά κύματα, με πέταλα δισχιδή και λευκού χρωματισμού.
Πολυετές φυτό, με βλαστό ύψους 30 –100 εκατοστά, τριχωτό, όρθιο, διακλαδισμένο, πράσινο. Φύλλα έμμισχα, ωοειδή – καρδιοειδή στη βάση, οδοντωτά, τριχωτά. Άνθη μικρά, έντονα κόκκινα, ανά 3 – 6 σε σπόνδυλους, σχηματίζοντας μακρύ στάχυ.
Πολυετές χαμηλό φυτό, ύψους 10 – 30 εκατοστά, με βλαστό τριχωτό, απλωτό, κατακείμενο. Φύλλα λεπτά, ωοειδή ή προμήκη, τριχωτά, αγρυρόχρωμα, τα κατώτερα με μικρό μίσχο και τα ανώτερα επιφυή. Άνθη σε τριχωτούς σπόνδυλους, ρόδινα.
Είναι πολυετές φυτό, με ρίζωμα έρπον και βλαστό όρθιο, διακλαδισμένο. Φύλλα με 7 – 15 φυλλάρια, προμήκη, καρδιοειδή, οδοντωτά, γλαυκού χρωματισμού στην κάτω επιφάνεια. Άνθη κόκκινα σε επάκρια, πυκνά ωοειδή κεφάλια.
Είναι πολυετές φυτό, με βλαστό όρθιο ή αραιά τριχωτό, ύψους 20 – 70 εκατοστά, απλό σχεδόν αδιακλάδιστο. Φύλλα με 7 – 15 φυλλάρια, προμήκη – ωοειδή στη βάση, με κοντό μίσχο, έντονα πριονωτά. Άνθη κόκκινα σε μικρά σφαιρικά ή ωοειδή κεφάλια.
Είναι πολυετές φυτό, με βλαστό λεπτό, χαμηλό, ύψους 20-30 εκατοστά, αδρότριχο. Ρίζωμα λεπτό που καταλήγει σε σφαιρικούς κονδύλους. Έχει φύλλα λογχοειδή, ωοειδή, τα κατώτερα και τα μεσαία στενεύουν απότομα, με στενό μίσχο, τα ανώτερα είναι σχεδόν επιφυή. Άνθη ωχροκίτρινα, σε επάκριο βότρυ, με κάλυκα βαθιά 5λοβο.
Πιθανώς το «άλλο σύμφυτον» ή «πηκτή» του Διοσκουρίδη.
Οικοσύστημα
Η πατρίδα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του κλίματος και της ιδιαίτερης μορφολογίας της, είναι μια από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της γης. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας LIFE (πρόγραμμα «Ερημοποίηση: Προστασία εδαφών από την διάβρωση στην Τήνο και Ζαγοροχώρια», Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΤΕΙ Ηπείρου και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων), κατά μήκος ενός μονοπατιού λίγων χιλιομέτρων των Νεγάδων Ζαγορίου, καταγράφηκαν και αναγνωρίστηκαν πάνω από 400 είδη, εκ των οποίων τα κυριότερα παρουσιάζονται εδώ.
Στην πορεία του, το μονοπάτι διασχίζει ένα πολύμορφο τοπίο, όπου οι εικόνες εναλλάσσονται με καταπληκτική ταχύτητα και συχνότητα. Η ύπαρξη πέτρινων αναβαθμίδων, γεφυριών και στοιχείων της ανθρώπινης δραστηριότητας δείχνει ότι η περιοχή αυτή ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Το διαδικτυακό αυτό βοτανολόγιο φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες του επισκέπτη της περιοχής που επιθυμεί όχι μόνο να παρατηρεί την ομορφιά της φύσης σαν απλός θεατής, αλλά να προχωρήσει σε μια ουσιαστικότερη και βαθύτερη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο.
Για να μπορεί ο επισκέπτης να αναγνωρίσει τα υπάρχοντα είδη in situ, κάθε φυτό συνοδεύεται από φωτογραφία, βοτανική περιγραφή, καθώς και από τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη χρήση του. Παράλληλα, σχεδιάστηκε ο χάρτης του μονοπατιού και χωρίστηκε σε ευδιάκριτες ζώνες, που σημειώνονται στην περιγραφή του κάθε φυτού.
Σε ό,τι αφορά την ταξινόμηση, η χλωρίδα χωρίστηκε ανάλογα με την εποχή άνθισης στις τέσσερις εποχές, δεδομένου ότι το άνθος αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ των ειδών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτα στη φύση δεν είναι στατικό, συνεπώς η εποχή άνθισης μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παρουσία των φυτών (ιδιαίτερα των ετήσιων) μπορεί να σημειωθεί και σε ζώνη που δεν αναφέρεται στον χάρτη.
Γιώργος Καρράς, Βαγγέλης Φίλης, Βοτανικές Διαδρομές, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2000
