Τo περιβάλλον
Είναι θάμνος όρθιος, ύψους 40 – 90 εκατοστά, με διακλαδώσεις αρκετά τριχωτές. Φύλλα με μίσχο, με φυλλάρια αντωοειδή, τριχωτά και στις δυο πλευρές. Άνθη ανά 2 – 3, πλάγια, με κάλυκα τριχωτό, κίτρινα.
Φυτό ποώδες, πολυετές, αραιά χνουδωτό, γλαυκοπράσινο, με φύλλα πτεροσχιδή, με 5-7 ωοειδή, προμήκη πριονωτά φυλλάρια. Τα άνθη είναι κίτρινα, μικρά, σε σκιάδιο με άνισες ακτίνες. Είναι φυτό δηλητηριώδες και φαρμακευτικό.
Είναι θάμνος μέχρι 2 μέτρα, όρθιος με φύλλα λεπτά, χνουδωτά. Φυλλάρια 7-13 ανά φύλλο ελλειψοειδή ή αντωοειδή . Άνθη κίτρινα ανά 3-8 σε βότρυ. Πιθανώς η «κολυτέα» του Θεόφραστου. Ιδιαίτερη καλλωπιστική αξία έχουν οι καρποφορίες του που είναι χέδρωπες διογκωμένοι, κρεμασμένοι από το φυτό για αρκετό διάστημα και μοιάζουν με μικρές φούσκες.
Θάνος ύψους 2 – 3 μ και σπάνια 5 μ με βραχείς, γυμνούς κλαδίσκους και χρυσοπράσινο εγκάρδιο ξύλο. Τα φύλλα είναι ωοειδή ως αντωοειδή με την πάνω επιφάνεια βαθιά πράσινη και την κάτω γαλαζοπράσινη. Σε νεαρή ηλικία και το φθινόπωρο τα φύλλα έχουν πολύ ωραίο κόκκινο χρωματισμό. Άνθη μικρά, κίτρινα, πολλά μαζί σε μεγάλη φόβη.
Θάμνος ή μικρό δένδρο, ύψους μέχρι 10 μέτρα, με αγκάθια, κόμη πολύ πλατιά, γυρτή προς τα κάτω. Φύλλα αντίστροφα ωοειδή ως ρομβοειδή ή σφηνοειδή, διαφόρων χρωμάτων, με 3-7 λοβούς. Άνθη λευκά ή ροδόχρωμα σε σκιαδόμορφες φόβες.
Πολυετής πόα, με βλαστούς λείους, γλαυκούς, κατακείμενους, ύψους 10-20 εκατοστά, με παχύ ρίζωμα. Έχει μικρά φύλλα, αντωοειδή, παχιά, ακιδωτά. Άνθη κιτρινωπά. Όλο το φυτό περιέχει λευκό γαλακτώδη χυμό.
Αναμφίβολα ο «θήλυς ο μυρσινίτης τιθύμαλος» του Διοσκουρίδη.Ο γαλακτώδης χυμός του είναι καυστικός και δηλητηριώδης.
Είναι μονοετής πόα γλαυκοπράσινη, όρθια ή διάχυτη, σπάνια αναρριχώμενη ή έρπουσα, με φύλλα δις ή τρις πτεροσχιδή σε στενά τμήματα, προμήκως γραμμοειδή. Άνθη πορφυρά ή ροδίζοντα σε βότρεις.
Πιθανώς ο «καπνίτης» ή «κορυδάλιον» του Διοσκουρίδη.
Πολυετές φυτό, με βλαστό όρθιο ή απλωτό, ύψους 10 – 30 εκατοστά, τριχωτό, ξυλώδη στη βάση του. Φύλλα γραμμοειδή – λογχοειδή. Άνθη κίτρινα σε βότρυ.
Φυτό ποώδες με μακρύς, λεπτούς βλαστούς που έρπουν πάνω στο έδαφος και ριζοβολούν σε κάθε γόνατο, ύψους μέχρι 30 εκατοστά, ελαφρά τριχωτό. Τα φύλλα είναι πριονωτά, τρίφυλλα που σχηματίζουν ρόδακα και ο ανθικός βλαστός έχει 3 - 10 άνθη. Αναπτύσσεται σε δασώδης περιοχές προτιμώντας εδάφη υγρά. Η αγριοφράουλα παράγει καρπούς μικρούς κόκκινους πολύ αρωματικούς οι οποίοι τρώγονται και θεωρούνται σαν φάρμακο για την αδυναμία γιατί περιέχουν βιταμίνη C, σίδηρο, ασβέστιο και φώσφορο.
Είναι πολυετές φυτό, με βλαστούς όρθιους, ύψους 20 – 60 εκατοστά. Φύλλα αγρωστιδόμορφα, 5 – 15 εκατοστά μήκους, με 5 – 7 νευρώσεις. Άνθη ανά 2 , σπάνια περισσότερα ή μονήρη, κόκκινα, με πέταλα μεγάλα, οδοντωτά.
Είναι πολυετής πόα με βλαστό ισχυρό ύψους 20-60 εκατοστά, άφυλο στην κορυφή, με φύλλα προμήκη λογχοειδή, με καστανόχρωμες κηλίδες. Τα άνθη είναι λευκού, ιώδες ή ρόδινου χρώματος με φλέβες και στίγματα κόκκινα, εύοσμα και εμφανίζονται σε πυκνό στάχυ.
Οικοσύστημα
Η πατρίδα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του κλίματος και της ιδιαίτερης μορφολογίας της, είναι μια από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της γης. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας LIFE (πρόγραμμα «Ερημοποίηση: Προστασία εδαφών από την διάβρωση στην Τήνο και Ζαγοροχώρια», Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΤΕΙ Ηπείρου και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων), κατά μήκος ενός μονοπατιού λίγων χιλιομέτρων των Νεγάδων Ζαγορίου, καταγράφηκαν και αναγνωρίστηκαν πάνω από 400 είδη, εκ των οποίων τα κυριότερα παρουσιάζονται εδώ.
Στην πορεία του, το μονοπάτι διασχίζει ένα πολύμορφο τοπίο, όπου οι εικόνες εναλλάσσονται με καταπληκτική ταχύτητα και συχνότητα. Η ύπαρξη πέτρινων αναβαθμίδων, γεφυριών και στοιχείων της ανθρώπινης δραστηριότητας δείχνει ότι η περιοχή αυτή ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Το διαδικτυακό αυτό βοτανολόγιο φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες του επισκέπτη της περιοχής που επιθυμεί όχι μόνο να παρατηρεί την ομορφιά της φύσης σαν απλός θεατής, αλλά να προχωρήσει σε μια ουσιαστικότερη και βαθύτερη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο.
Για να μπορεί ο επισκέπτης να αναγνωρίσει τα υπάρχοντα είδη in situ, κάθε φυτό συνοδεύεται από φωτογραφία, βοτανική περιγραφή, καθώς και από τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη χρήση του. Παράλληλα, σχεδιάστηκε ο χάρτης του μονοπατιού και χωρίστηκε σε ευδιάκριτες ζώνες, που σημειώνονται στην περιγραφή του κάθε φυτού.
Σε ό,τι αφορά την ταξινόμηση, η χλωρίδα χωρίστηκε ανάλογα με την εποχή άνθισης στις τέσσερις εποχές, δεδομένου ότι το άνθος αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ των ειδών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτα στη φύση δεν είναι στατικό, συνεπώς η εποχή άνθισης μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παρουσία των φυτών (ιδιαίτερα των ετήσιων) μπορεί να σημειωθεί και σε ζώνη που δεν αναφέρεται στον χάρτη.
Γιώργος Καρράς, Βαγγέλης Φίλης, Βοτανικές Διαδρομές, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2000