Τo περιβάλλον
Φυτό πολυετές, ψηλό μέχρι 2 μέτρα, με βλαστούς ισχυρούς, αναρριχώμενους. Φύλλα με 1 ζεύγος ωοειδών ή προμήκων φυλλαρίων, με παράφυλλα μικρότερα του μίσχου. Άνθη μεγάλα, πλάτους 25 – 30 χιλιοστών, κόκκινου με ιώδους χρωματισμού, 1 – 4 σε ποδίσκο, μακρύτερο από το αντίστοιχο φύλλο.
Φυτό ψηλό, μέχρι 2 μέτρα, με βλαστούς ισχυρούς, αναρριχώμενους. Φύλλα με 1 ζεύγος ωοειδών ή λογχοειδών φυλλαρίων, με παράφυλλα πλατειά, λογχοειδή. Άνθη έντονα ρόδινα, 8 – 15 κατά βότρυ, αρκετά μακρύτερο από το αντίστοιχο φύλλο.
Μονοετής φυτό, με βλαστό γωνιώδη, λείο, ύψους 10 – 40 εκατοστά. Φύλλα με 1 ζεύγος λογχοειδών – γραμμοειδών οξέων φυλλαρίων, λογχοειδών, μεγαλύτερων του μίσχου. Άνθη κεραμόχρωμα, μικρά, 10 χιλιοστών περίπου, μονήρη, σε ποδίσκο.
Πολυετές φυτό, με βλαστό όρθιο και φύλλα λογχοειδή, εναλλασσόμενα, τα ανώτερα σχεδόν επιφυή. Άνθη σκούρα κόκκινα, με κοντό ποδίσκο, σε μακρύ και κυλινδρικό στάχυ.
Φυτό πολυετές, με βλαστούς ύψους 5 – 10 εκατοστά, λεπτούς, όρθιους, χνουδωτούς. Φύλλα πράσινα, γραμμοειδή, όρθια. Άνθη ανά 1 – 4 σε αραιή ταξιανθία, με σέπαλα λογχοειδή και πέταλα ωοειδή, λευκού χρωματισμού.
Θάμνος ή μικρό δένδρο, ύψους 2-10 μέτρα, με λίγα ή πολλά αγκάθια, κόμη πολύ πλατιά, αραιή, γεμάτη βραχυκλάδια. Φύλλα ωοειδή, ελλειψοειδή ή σχεδόν κυκλικά ελαφρά πριονωτά, πράσινα. Άνθη λευκά ή ροδόχρωμα σε σκιαδόμορφους βότρεις. Καρπός μικρό μήλο πράσινο ως κοκκινωπό.
Πολυετές φυτό, με βλαστό όρθιο, ύψους 40 – 100 εκατοστά, κούφιο, με πολλά φύλλα, τριχωτό, με παραφυάδες. Φύλλα μεγάλα σε 3 – 4μερή σπόνδυλο, ωοειδή - λογχοειδή. Άνθη κίτρινα σε μασχαλιαίους κορύμβους.
Μονοετής πόα, με βλαστό όρθιο, ύψους 10 – 40 εκατοστά, χνουδωτό ή σχεδόν λείο, με απλωτές διακλαδώσεις. Φύλλα επιφυή, ελαφρά κυματιστά. Άνθη κυανού χρώματος, όρθια σε μικρούς μασχαλιαίους κόρυμβους.
Πολυετές φυτό, με βλαστούς λείους, γωνιώδεις, όρθιους, μη αναρριχώμενους, ύψους 20 – 50 εκατοστά. Φύλλα με 2 – 4 ζεύγη φυλλαρίων, πράσινα, γυαλιστερά, ωοειδή – λογχοειδή. Άνθη κοκκινοϊώδη, σε βότρυ μακρύτερο του αντίστοιχου φύλλου.
Πολυετές φυτό, με φύλλα στενά 6 – 8 χιλιοστά πλάτους και 20 – 45 εκατοστά μήκους, οξύληκτα, με βλαστό στρογγυλό, ύψους 10 – 30 εκατοστά, που καταλήγει σε δύο ιώδους χρωματισμού, άνθη.
Φυτό με πολλές σαρκώδης ρίζες, με βλαστό όρθιο, ύψους 20-60 εκατοστά, και δύο αντίθετα ωοειδή ή ελλειπτικά φύλλα ως 20 εκατοστά, στη βάση. Τα άνθη είναι σε πολυανθή βότρυ, μικρά και πρασινωπά, με γλωσσάριο μακρύ, με δύο λοβούς σαν πόδια ανθρώπου.
Οικοσύστημα
Η πατρίδα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του κλίματος και της ιδιαίτερης μορφολογίας της, είναι μια από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της γης. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας LIFE (πρόγραμμα «Ερημοποίηση: Προστασία εδαφών από την διάβρωση στην Τήνο και Ζαγοροχώρια», Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΤΕΙ Ηπείρου και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων), κατά μήκος ενός μονοπατιού λίγων χιλιομέτρων των Νεγάδων Ζαγορίου, καταγράφηκαν και αναγνωρίστηκαν πάνω από 400 είδη, εκ των οποίων τα κυριότερα παρουσιάζονται εδώ.
Στην πορεία του, το μονοπάτι διασχίζει ένα πολύμορφο τοπίο, όπου οι εικόνες εναλλάσσονται με καταπληκτική ταχύτητα και συχνότητα. Η ύπαρξη πέτρινων αναβαθμίδων, γεφυριών και στοιχείων της ανθρώπινης δραστηριότητας δείχνει ότι η περιοχή αυτή ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Το διαδικτυακό αυτό βοτανολόγιο φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες του επισκέπτη της περιοχής που επιθυμεί όχι μόνο να παρατηρεί την ομορφιά της φύσης σαν απλός θεατής, αλλά να προχωρήσει σε μια ουσιαστικότερη και βαθύτερη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο.
Για να μπορεί ο επισκέπτης να αναγνωρίσει τα υπάρχοντα είδη in situ, κάθε φυτό συνοδεύεται από φωτογραφία, βοτανική περιγραφή, καθώς και από τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη χρήση του. Παράλληλα, σχεδιάστηκε ο χάρτης του μονοπατιού και χωρίστηκε σε ευδιάκριτες ζώνες, που σημειώνονται στην περιγραφή του κάθε φυτού.
Σε ό,τι αφορά την ταξινόμηση, η χλωρίδα χωρίστηκε ανάλογα με την εποχή άνθισης στις τέσσερις εποχές, δεδομένου ότι το άνθος αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ των ειδών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτα στη φύση δεν είναι στατικό, συνεπώς η εποχή άνθισης μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παρουσία των φυτών (ιδιαίτερα των ετήσιων) μπορεί να σημειωθεί και σε ζώνη που δεν αναφέρεται στον χάρτη.
Γιώργος Καρράς, Βαγγέλης Φίλης, Βοτανικές Διαδρομές, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2000
