Γεωγραφία
Άνθρωπος και χώρος – παραδοσιακοί οικισμοί (μια ανθρωπογεωγραφική προσέγγιση)
Η ανθρωπογεωγραφία θα μπορούσε να συμβάλλει θετικά στην αντίληψη του περιβάλλοντος, αφού αντικείμενό της είναι η μελέτη της σχέσης του ανθρώπου με το φυσικό του περίγυρο. Η δυνατότητά της ως επιστήμη να αναλύει και να συνθέτει το φυσικό χώρο, καθιστά ευκολότερη την πρόσληψη του φυσικού μας περίγυρου και παράλληλα καθορίζει τη στάση μας, ως άτομα και ως κοινωνία, απέναντί του.
Η παρατήρηση είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της γεωγραφίας ιδίως, όταν πρόκειται για την περιγραφή του φυσικού χώρου. Οι μέθοδοί της συνοψίζονται στην αξιοποίηση κάθε στοιχείου, που θα μπορούσε να συμβάλλει στη μελέτη της σχέσης ανθρώπου και φυσικού χώρου. Γι’ αυτό και, χάρτες, αεροφωτογραφίες, κτηματολόγια, δημοτολόγια, αναδασμοί, υποδομές, ιστορικά, κοινωνικά, δημογραφικά και στατιστικά δεδομένα αποτελούν το βασικό υλικό της. Στο ερευνητικό ενδιαφέρον της προστίθεται ακόμη και η λαογραφία, καθώς και ότι άλλο θα μπορούσε να τεκμηριώσει επιστημονικά τα συμπεράσματά της.
Βόρεια Πίνδος: ανθρωπογεωγραφικές προσεγγίσεις
Η σχετικά πρόσφατη αστικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και η διόγκωση των αστικών κέντρων με τη συγκέντρωση σ΄ αυτά του μεγαλύτερου πληθυσμού της χώρας έφερε σε δεύτερη μοίρα τον αγροτικό και κυρίως τον ορεινό χώρο. Στη διάρκεια του 20ου αιώνα ο ορεινός χώρος της Ελλάδας και ιδιαίτερα οι ορεινοί όγκοι της βόρειας Πίνδου υστέρησαν σε σημαντικό βαθμό από ουσιαστικές έρευνες, μελέτες, προγράμματα ανάπτυξης, υποδομές και χρηματοδοτήσεις. Η διαρκής συρρίκνωση, τόσο της κοινωνίας όσο και της οικονομίας, ανέδειξε έντονα στις μέρες μας το πρόβλημα του αγροτικού ορεινού χώρου και παράλληλα επέβαλε την εκπόνηση εξειδικευμένων μελετών και προγραμμάτων ανάπτυξης των ορεινών όγκων της Ελλάδας. Το γεγονός εξηγεί με ένα άλλο τρόπο το όψιμο ενδιαφέρον για το βουνό γενικότερα, που εκδηλώνεται σήμερα από πολλά άτομα, κινήσεις, ομάδες, συλλόγους, φορείς, κοινότητες, δήμους, νομαρχίες, περιφέρειες και φυσικά από το επίσημο κράτος. Ωστόσο, παρά το όποιο ενδιαφέρον για τα βουνά και ενώ διανύουμε την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα, ο αγροτικός ορεινός χώρος της Ελλάδας και κυρίως η βόρεια Πίνδος συνεχίζει να παραμένει ο μεγάλος άγνωστος της εποχής μας. Όμως, παρά την όποια άποψη, που θα είχε κανείς, σ΄ ένα πράγμα θα πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι μας, ότι στις μέρες μας το ζήτημα του αγροτικού ορεινού χώρου τίθεται στο σύνολό του και με σημαίνουσα πρωτεραιότητα.
Ιωάννης Λαμπρίδης : Ένας ανθρωπογεωγράφος του 19ου αιώνα
Ο διορατικός Κώστας Φρόντζος, πρόεδρος της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, προλογίζοντας την έκδοσή της Ηπειρωτικά Μελετήματα, αναφέρει, μεταξύ των άλλων, για τον άμεπτο Ιωάννη Λαμπρίδη και το συγγραφικό έργο του: Ιστορία, λοιπόν, κι ανθρωπογεωγραφία είναι τα Ηπειρωτικά Μελετήματα, που τα περιεχόμενά τους υπογραμμίζουν το πάθος της έρευνας του συγγραφέα, την ιεραποστολική του διάθεση, την παρρησία της γνώμης του, την αγωνιστική του προσπάθεια, την ποιότητα του ήθους του, την ανιδιοτέλεια των προθέσεών του, τη συναίσθηση του Χρέους. Το χρέος σημειώνεται με Χ κεφαλαίο από τον προλογίζοντα. Μ΄ αυτόν τον απέριττο και, συγχρόνως, ακριβολόγο τρόπο, ο πρωτομάστορας Κώστας Φρόντζος δεν εκφράζει μόνον τις θεμελιώδης παραμέτρους της βασικής θεώρησης και μεθοδολογίας του συγγραφέα, αλλά και τις ουσιώδεις πτυχές του συγγραφικού έργου του. Για τον προικισμένο με νοημοσύνη Κώστα Φρόντζο, εν ολίγοις λόγοις, τα Ηπειρωτικά Μελετήματα του αμιγούς Ιωάννη Λαμπρίδη δεν είναι παρά Ιστορία και Ανθρωπογεωγραφία.