Τo περιβάλλον
Πολυετές φυτό, με βλαστό όρθιο, ύψους 0,20-1 μέτρο, στρογγυλό, απλό ή διακλαδισμένο. Φύλλα μήκους 1-3 εκατ., στενά, γραμμοειδή, ακιδωτά. Άνθη έντονα κίτρινα, εύοσμα, σε μεγάλη στενή φόβη.
Πιθανώς το «γάλιον» του Διοσκουρίδη, από το οποίο πήρε το όνομα το γένος.
Είναι μονοετής πόα, με ρίζα πασσαλώδη και βλαστούς ύψους 10-30 εκατ.,όρθιους χνουδωτούς και χωρίς φύλλα. Τα φύλλα είναι παράριζα σε ρόδακα, χνουδωτά, προμήκη, οδοντωτά ή λυροειδή, πτεροσχιδή. Ανθίζει σε κεφάλια με μακρύ ποδίσκο, με ανθίδια κίτρινα.
Μονοετής πόα, με βλαστό ύψους 10-40 εκατ. Φύλλα, τα κατώτερα πολαμοσχιδή, τα ανώτερα πολυσχιδή σε ταινιοειδή τμήματα. Άνθη ιώδη με βράκτια φύλλα μικρότερα του ποδίσκου.
Είναι πολυετές φυτό, χνουδωτό, με βλαστούς ύψους 10-30 εκατοστά. Φύλλα γραμμοειδή, τρίνευρα. Άνθη κόκκινα μονά ή ανά 2.
Είναι πολυετής πόα, αποξυλωμένη στη βάση, με βλαστούς 40-80 εκατ., με άφθονες αδενώδης τρίχες. Φύλλα δερματώδη, πτερωτά, με φυλλάρια μεγάλα, ωοειδή, οδοντωτά, με διαφανή στίγματα. Τα άνθη είναι λευκά ή ρόδινα σε μακριούς βότρεις, χνουδωτούς.
Θεωρείται ότι η πικρή και εύοσμη ρίζα του είναι διουρητική. Σε πολλές περιοχές καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό.
Είναι διετής ή πολυετής πόα με βλαστό όρθιο ισχυρό, ύψους 40-100 εκατ., φύλλα λογχοειδή ή προμήκη, διατεταγμένα στη βάση σε ρόδακα και άνθη ασπροκίτρινα ή τεφροκίτρινα σαν καμπάνες σε μεγάλους βότρεις.
Είναι φυτό τοξικό, δηλητηριώδες, αλλά μεγάλης φαρμακευτικής αξίας καθώς από τα φύλλα του οι φαρμακοβιομηχανίες κατασκευάζουν καρδιοτονωτικά φάρμακα. Περιέχει επικίνδυνα δηλητηριώδη αλκαλοειδή όπως διζιταλίνη, διγιτονίνη, διγιτοξίνη, κ.ά. Τα φύλλα επίσης θεωρούνται καθαρτικά, τοξικά, εμετικά και αντιαφροδισιακά. Ποικιλίες της χρησιμοποιούνται και σαν καλλωπιστικά.
Είναι πολυετής πόα με βλαστό όρθιο, ύψους 40-80 εκατ., φύλλα λογχοειδή ή προμήκη, λεία ή μερικές φορές ελαφρά χνουδωτά. Άνθη σχεδόν επιφυή, ασπροκίτρινα ή τεφροκίτρινα σαν καμπάνες σε πυκνό βότρυ.
Είναι διετές φυτό, λευκωπό ή κιτρινωπό, πολύκλαδο, με βλαστούς ύψους 30-80 εκατ., με μακριές τρίχες. Φύλλα τριχωτά, τα παράρριζα σε ρόδακα, τα του βλαστού επιφυή. Άνθη κιτρινωπά, ρόδινα ή σαρκόχρωμα.
Πιθανώς το «έχιον» του Διοσκουρίδη.
Πολυετές φυτό, με βλαστό χνουδωτό, όρθιο, χαλαρό, ύψους 20-60 εκατοστά, με φύλλα γραμμοειδή, 4-5 κατά σπόνδυλο. Άνθη λευκά σε επιμήκη, διάχυτη φόβη, με κρεμαστές κατά την ωρίμανση διακλαδώσεις.
Μονοετής πόα, ύψους 0,20-1 μέτρο, με βλαστό όρθιο ή διάχυτο, λεπτό. Φύλλα 6-8 ανά σπόνδυλο, λεπτά, προμήκη. Άνθη λευκά, πολλά μαζί, σε φόβη.
Φυτό πολυετές, πολύκλαδο, με βλαστούς διάχυτους, ύψους μέχρι 30 εκατ., φύλλα μικρά 1-4 εκατ. μήκους ωοειδή, οδοντωτά. Άνθη ρόδινα ή λευκά, μικρά.
Οικοσύστημα
Η πατρίδα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του κλίματος και της ιδιαίτερης μορφολογίας της, είναι μια από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της γης. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας LIFE (πρόγραμμα «Ερημοποίηση: Προστασία εδαφών από την διάβρωση στην Τήνο και Ζαγοροχώρια», Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΤΕΙ Ηπείρου και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων), κατά μήκος ενός μονοπατιού λίγων χιλιομέτρων των Νεγάδων Ζαγορίου, καταγράφηκαν και αναγνωρίστηκαν πάνω από 400 είδη, εκ των οποίων τα κυριότερα παρουσιάζονται εδώ.
Στην πορεία του, το μονοπάτι διασχίζει ένα πολύμορφο τοπίο, όπου οι εικόνες εναλλάσσονται με καταπληκτική ταχύτητα και συχνότητα. Η ύπαρξη πέτρινων αναβαθμίδων, γεφυριών και στοιχείων της ανθρώπινης δραστηριότητας δείχνει ότι η περιοχή αυτή ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Το διαδικτυακό αυτό βοτανολόγιο φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες του επισκέπτη της περιοχής που επιθυμεί όχι μόνο να παρατηρεί την ομορφιά της φύσης σαν απλός θεατής, αλλά να προχωρήσει σε μια ουσιαστικότερη και βαθύτερη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο.
Για να μπορεί ο επισκέπτης να αναγνωρίσει τα υπάρχοντα είδη in situ, κάθε φυτό συνοδεύεται από φωτογραφία, βοτανική περιγραφή, καθώς και από τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη χρήση του. Παράλληλα, σχεδιάστηκε ο χάρτης του μονοπατιού και χωρίστηκε σε ευδιάκριτες ζώνες, που σημειώνονται στην περιγραφή του κάθε φυτού.
Σε ό,τι αφορά την ταξινόμηση, η χλωρίδα χωρίστηκε ανάλογα με την εποχή άνθισης στις τέσσερις εποχές, δεδομένου ότι το άνθος αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ των ειδών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτα στη φύση δεν είναι στατικό, συνεπώς η εποχή άνθισης μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παρουσία των φυτών (ιδιαίτερα των ετήσιων) μπορεί να σημειωθεί και σε ζώνη που δεν αναφέρεται στον χάρτη.
Γιώργος Καρράς, Βαγγέλης Φίλης, Βοτανικές Διαδρομές, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2000
