Τo περιβάλλον
Είναι μονοετές φυτό. Έχει βλαστό λείο, πολύκλαδο, όρθιο, ύψους 10-30 εκατ., φύλλα δις ή τρις φτεροσχιδή και άνθη ασπροκίτρινα σε ακραία κεφάλια.
Φυτό πολύ γνωστό στην λαϊκή φαρμακευτική. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα όπου ο Ιπποκράτης το συνιστούσε ως εμμηναγωγό και κατά της υστερίας, ενώ ο Διοσκουρίδης το θεωρούσε αντιπυρετικό, παυσίπονο και διαλυτικό. Από τα άνθη παρασκευάζεται ένα από τα καλύτερα ευστόμαχα αφεψήματα γιατί περιέχει χαμαζουλένιο που έχει αντιφλογιστικές ιδιότητες.
Είναι διετές φυτό, πράσινο, πολύκλαδο. Φύλλα τα κατώτερα απλά ή δις πτεροσχιδή με τμήματα γραμμοειδή - λογχοειδή. Κεφάλια σε αραιή και διάχυτη φόβη, με άνθη ρόδινα ή λευκά.
Φυτό ποώδες, διετές, με βλαστό ύψους 30 μέχρι 50 εκατοστά, γυμνό κάτω από τα κεφάλια, με φύλλα αγκαθωτά και κεφάλια με όλα τα ανθίδια σωληνοειδή.
Πολυετής, φρυγανώδης πόα, ύψους 50-120 εκατ., με βλαστό όρθιο, λευκό, διακλαδισμένο, με φύλλα έμμισχα, στο κάτω μέρος λευκά μεταξώδη, πρασινωά στο πάνω μέρος, τα κατώτερα τρις πτερωτά, τα ανώτερα δις πτερωτά με τμήματα λογχοειδή. Άνθη μικρά κιτρινοπράσινα, σε μακριά ταξιανθία φόβη με φύλλα.
Είναι φυτό με ιδιαίτερα βαριά μυρωδιά και πικρής γεύσης, ιδίως τα φύλλα. Από το φυτό παραλαμβάνεται αιθέριο έλαιο, το αψινθέλαιο, το οποίο παλαιότερα χρησιμοποιούσαν για να παρασκευάζουν το αψέντι, ένα γνωστό αλλά τοξικό αλκοολούχο ποτό. Στο φυτό αποδίδονται πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, ο Διοσκουρίδης το αναφέρει σαν «αψίθιον» και φαίνεται να το χρησιμοποιούσαν για την παρασκευή του αψιθίτη οίνου. Θεωρείται ευστόμαχο, ορεκτικό, τονωτικό, αντιπυρετικό.
Είναι πολυετές φυτό, με βλαστό εύοσμο πράσινο, με παχιές και αραιές τρίχες, ύψους 20-50 εκατ., φύλλα μεγάλα και ωοειδή, σπανίως οδοντωτά, λεία στην πάνω επιφάνειά τους και ελαφρώς τριχωτά στην κάτω και άνθη ερυθροϊώδη σε κύματα.
Το φυτό περιέχει αιθέριο έλαιο κατάλληλο για την αρωματοποιία. Σε άλλες περιοχές χρησιμοποιείται αντί του τσαγιού.
Είναι πολυετής πόα, με βλαστό τετραγωνικό, διακλαδισμένο, ύψους 20-80 εκατ., με φύλλα αυγοειδή ή στρογγυλά με δικτυωτή νεύρωση και άνθη κοκκινωπά και σπάνια άσπρα, σε πυκνούς μασχαλιαίους σπονδύλους.
Πιθανώς η «βαλλωτή» του Διοσκουρίδη, τα φύλλα της οποίας «...δυσώδη, όθεν και τούτο τινές μελισσόφυλλον εκάλεσαν».
Είναι πολυετής πόα, με βλαστό όρθιο, πολύκλαδο, ελαφρά κοκκινωπό, ύψους 60-120 εκατ., με φύλλα απλά ή διπλά πτερωτά, πράσινα στην πάνω επιφάνεια, λευκά στην κάτω. Άνθη πολύ μικρά κίτρινα ή ροδόχρωμα σε μεγάλη ταξιανθία φόβη με φύλλα.
Θεωρείται ότι έχει σχεδόν τις ίδιες φαρμακευτικές ιδιότητες με την A. absinthium.
Είναι διετής πόα, με βλαστό όρθιο, ισχυρό, πολύκλαδο, χνουδωτό, ύψους 80-120 εκατ., με φύλλα έμμισχα, χνουδωτά, τα κατώτερα πλατιά και καρδιοειδή, τα ανώτερα ωοειδή και οξύληκτα. Τα ανθικά κεφάλια είναι σφαιρικά, σφιγμένα στην κορυφή, με παράνθια φύλλα πράσινα ή κοκκινωπά, με κορυφή σαν άγκιστρο, ανθίδια κόκκινα.
Είναι φυτό ετήσιο, με βλαστό γεροδεμένο, λείο ή λίγο χνουδωτό, απλό ή συχνά διακλαδισμένο. Τα φύλλα του είναι ωοειδή, δις ή τρις πτεροσχιδή, με λοβούς γραμμοειδής, σχεδόν αγκαθωτούς στην άκρη. Άνθη σε κεφάλια, με γλωσσοειδή ανθίδια λευκού χρώματος.
Θεωρείται φυτό ορεκτικό και επουλωτικό.
Είναι φυτό πολυετές, με βαριά μυρωδιά, με βλαστό όρθιο, πολύκλαδο, ύψους 50-80 εκατ. Φύλλα μικρά, ωοειδή, πλατιά, ελαφρώς οδοντωτά με κοντό μίσχο. Άνθη ανά 3-10 σε αραιοφυείς κορύμβους, κυανά ή ιώδη.
Είναι πολυετής πόα, 20-30 εκατ., ύψους, πυκνά αδελφωμένη, με φύλλα παράριζα, γραμμοειδή - λογχοειδή, ακέραια. Τα άνθη είναι ρόδινα σε κεφάλια διαμέτρου 2 - 3 εκατ.,στην κορυφή λεπτού και λείου στελέχους.
Οικοσύστημα
Η πατρίδα μας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, του κλίματος και της ιδιαίτερης μορφολογίας της, είναι μια από τις πιο πλούσιες σε χλωρίδα περιοχές της γης. Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας LIFE (πρόγραμμα «Ερημοποίηση: Προστασία εδαφών από την διάβρωση στην Τήνο και Ζαγοροχώρια», Τμήμα Ανθοκομίας και Αρχιτεκτονικής Τοπίου του ΤΕΙ Ηπείρου και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων), κατά μήκος ενός μονοπατιού λίγων χιλιομέτρων των Νεγάδων Ζαγορίου, καταγράφηκαν και αναγνωρίστηκαν πάνω από 400 είδη, εκ των οποίων τα κυριότερα παρουσιάζονται εδώ.
Στην πορεία του, το μονοπάτι διασχίζει ένα πολύμορφο τοπίο, όπου οι εικόνες εναλλάσσονται με καταπληκτική ταχύτητα και συχνότητα. Η ύπαρξη πέτρινων αναβαθμίδων, γεφυριών και στοιχείων της ανθρώπινης δραστηριότητας δείχνει ότι η περιοχή αυτή ήταν στενά συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Το διαδικτυακό αυτό βοτανολόγιο φιλοδοξεί να καλύψει τις ανάγκες του επισκέπτη της περιοχής που επιθυμεί όχι μόνο να παρατηρεί την ομορφιά της φύσης σαν απλός θεατής, αλλά να προχωρήσει σε μια ουσιαστικότερη και βαθύτερη γνωριμία με τον φυσικό κόσμο.
Για να μπορεί ο επισκέπτης να αναγνωρίσει τα υπάρχοντα είδη in situ, κάθε φυτό συνοδεύεται από φωτογραφία, βοτανική περιγραφή, καθώς και από τα στοιχεία που διαθέτουμε για τη χρήση του. Παράλληλα, σχεδιάστηκε ο χάρτης του μονοπατιού και χωρίστηκε σε ευδιάκριτες ζώνες, που σημειώνονται στην περιγραφή του κάθε φυτού.
Σε ό,τι αφορά την ταξινόμηση, η χλωρίδα χωρίστηκε ανάλογα με την εποχή άνθισης στις τέσσερις εποχές, δεδομένου ότι το άνθος αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική διαφορά μεταξύ των ειδών. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τίποτα στη φύση δεν είναι στατικό, συνεπώς η εποχή άνθισης μπορεί να μετατοπιστεί ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Επίσης, η παρουσία των φυτών (ιδιαίτερα των ετήσιων) μπορεί να σημειωθεί και σε ζώνη που δεν αναφέρεται στον χάρτη.
Γιώργος Καρράς, Βαγγέλης Φίλης, Βοτανικές Διαδρομές, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2000

