Γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Λάϊστα Ζαγορίου. Είχε σπουδάσει στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Ήταν δάσκαλος και το 1906 έγραψε το βιβλίο «Ζαγόριον : ήτοι εξιστόρησις των κατά το τμήμα της ευάνδρου Ηπείρου 46 χωρίων», το οποίο εκδόθηκε στο Σουφλί. Στη συνέχεια το διάστημα 1906 – 1908 με τις συνδρομές ξενιτεμένων Ζαγορισίων που δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά σε Κωνσταντινούπολη, Ραιδεστό, Αδριανούπολη, Καβάλα, Δράμα, Δοξάτο Δράμας, Ξάνθη, Σαρί – Σαμπάν (Χρυσούπολη), Δεδέ Άγατς (Αλεξανδρούπολη) και άλλες περιοχές, καθώς και με τη βοήθεια Μονοδενδριτών συγκέντρωσε το ποσό που χρειαζόταν για την έκδοση του βιβλίου του. Με τα χρόνια χάθηκαν όλα τα αντίτυπα. Ο γιος του Ευριπίδης Δημητρακόπουλος κατόρθωσε να βρει ένα αντίτυπο σε φωτοτυπία από κάποιον Ηπειρώτη. Το 1997 έγινε επανατύπωση του βιβλίου με ηλεκτρονικό υπολογιστή, όπου διατηρήθηκε αυτούσιο του περιεχόμενό του. Την επανατύπωση ανέλαβε και επιμελήθηκε ο εγγονός του συγγραφέα Γεώργιος Ε. Δημητρακόπουλος.

Το πόνημα αποτελείται από 72 σελίδες και περιλαμβάνει πρόλογο, έξι κεφάλαια, ένα παράρτημα και κατάλογο συνδρομητών. Αποτελεί τη δεύτερη στη σειρά ολοκληρωμένη εργασία για το Ζαγόρι μετά τα «Ζαγορισιακά» του Ι. Λαμπρίδη. Η συγγραφή έγινε μετά από προσωπική έρευνα του συγγραφέα στο Ζαγόρι.

Βιβλιογραφία

Μέρτζιος Γεώργιος Α, «Ζαγόριον : ήτοι εξιστόρησις των κατά το τμήμα της ευάνδρου Ηπείρου 46 χωρίων» του Γεωργίου Δημητρακόπουλου, Το Ζαγόρι μας, 249 - 250 (1999) 7

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 17-18

Γεννήθηκε στο Βρυσοχώρι Ζαγορίου. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες. Από τα μαθητικά ήδη χρόνια έλαβε μέρος στο προοδευτικό – δημοκρατικό κίνημα. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και στον Εμφύλιο Πόλεμο. Το 1948 υποφέροντας από κρυοπαγήματα μεταφέρθηκε στην Αλβανία και από εκεί στην Πολωνία όπου εργάστηκε σαν ελεγκτής κρατικών επιχειρήσεων. Επαναπατρίστηκε το 1976.

Βιβλία του είναι τα :

Από την εποποιία της Πίνδου στην αναγκαστική προσφυγιά 1940 – 1982, Αθήνα 1983

Εμφύλιος πόλεμος, 1989

Οι Άλπεις της Πίνδου, 1992

Βιβλιογραφία

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 17

Γεννήθηκε στη Βίτσα Ζαγορίου και ήταν ο τελευταίος από τα πέντε παιδιά του Στεφανή Δάνου και της Ευγενίας Καραγιώργου. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο Δημοτικό Σχολείο Βίτσας και σπούδασε στη Ζωσιμαία Σχολή και στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων.

Διορίστηκε στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων, όπου αργότερα διετέλεσε Διευθυντής. Παντρεύτηκε τη συνάδελφό του Χαρί­κλεια Μέλη. Το 1946 απολύθηκε για πολιτικούς λόγους για 3,5 χρόνια. Ξαναδιορίστηκε στην Κέρκυρα κι έπειτα στην Καλλίπολη Πειραιώς και Νέα Ιωνία Αττικής. Οργάνωσε το Δημοτικό Σχολείου Καναπίτσας Ν. Ηρακλείου και διετέλεσε Διευθυντής του μέχρι τη συνταξιοδότησή του.

Συνέγραψε μα­ζί με τον αδελφό και συνάδελφο του Γεώρ­γιο (Γούλα) Δάνο τα πρωτοποριακά σχολικά βιβλία «Αριθ­μητική» για την Ε' και ΣΤ' Δημοτικού, «Ζωο­λογία» και «Φυτολογία» για τη Γ' και Δ' δημοτικού, τα οποία γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Εστίασε στην ψυχαγωγία και την καλλιέργεια των μαθητών κι εξέδωσε τα ελεύθερα αναγνώσματα «Γιορ­τές στο Σχολείο» με θεατρικά έργα, ποιήματα και μουσικά κομμάτια, «Χρυ­σάνθεμα» και «Τριαντάφυλλα». Το υλικό των εγχειριδίων αυτών χρησιμοποιήθηκε συστηματικά από τους εκπαιδευτικούς για τη διοργάνωση εκδηλώσεων, όπως χορωδίες και θεατρικές παραστάσεις. Οι συνάδελφοί του αναγνώριζαν τις παιδαγωγι­κές του γνώσεις και την επιτυχή εφαρμογή τους στους μαθητές.

Όταν συνταξιοδοτήθηκε, αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη συγγραφή, έχοντας ως έμπνευση την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Βίτσα. Το λαογραφικό - ηθογραφικό έργο «Στου Βίκου τη χαράδρα» αποτελείται από 19 συλλογές σε 22 τόμους. Στο έργο του διασώζονται τα ήθη, τα έθιμα και οι γλωσσικές ιδιαιτερότητες της Βίτσας, η ιστορία του χωριού, οι οι­κογένειες και τα προβλήματα του τόπου, καθώς και βιογραφικά σημειώματα για τους σημαντικότερους τους σύγχρονους συμπατριώτες του.

Το 1970 εξέδωσε το ποιητικό έργο «Δρο­σιές και Μανούσια», το οποίο αντλεί την έμπνευσή του από το Ζαγόρι και το 1971 το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών «Ηθογραφήμα­τα της παιδοζωής». Τιμήθηκε με το βρα­βείο της Γλωσσικής εν Αθήναις Εταιρείας το 1972 για τη συλλογή του «Ιδιωματισμοί της Βίτσας Ζαγορίου» και με έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών για το λαο­γραφικό του έργο. Παρατίθεται το ποίημά του με τίτλο «Σπιτάκι μου» :

Σπιτάκι μου

Σπιτάκι μου όμορφο κι ασπροντυμένο

με την περήφανη τη θωριά,

με την καμάρα σου γεφυρωμένο

με τ' αγκωνάρια πελεκητά.

Με τον κισό σου σφιχτά πλεγμένο

σαν κάποιο στρώμα φανταχτερό,

κι εκεί στο βάθρο σου ξεπεταγμένο

κι ένα δεντράκι απ' το ραδιό.

Δείχνεις στη θέα σου Κάστρο ντυμένο

πάνω στα βράχια τ' ασπριδερά,

σ' ολόρθο ύψωμα καλοχτισμένο

που ν' αγναντεύης ράχες, βουνά.

Πάντα, στη σκέψη μου σ' έχω μπροστά μου

κι όλο η ψυχή μου με Σε μιλά

στο νου σαν φέρνω σκηνές κοντά μου

από τα χρόνια τα μακρυνά.

Μα και στον ύπνο μου, στα όνειρά μου

μαζί σου βρίσκομαι, νιώθω χαρά,

αναγαλλιάζουνε τα σωθικά μου

και η καρδιά μου για Σε χτυπά.

Την πρώτ’ εικόνα σου ποθώ, γυρεύω

να αντικρύσω, να τη γευθώ,

μεσ’ τους παλιότερους να μαθητεύω

και τους φευγάτους να προσκυνώ.

Βιβλιογραφία

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 16

Τσέτσης Χρήστος, Οι Ηπειρώτες, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, Γιάννινα, Εκδ. Τυποεκδοτική Ηπείρου ΕΠΕ, 2003, 96 - 97

Γεννήθηκε στη Βίτσα Ζαγορίου. Σπούδασε στο Γυμνάσιο Ιωαννίνων, στο Διδασκαλείο Ιωαννίνων και μετεκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργάστηκε ως δάσκαλος σε χω­ριά της Ηπείρου (Παλιοσέλι Κόνιτσας, Μέτσοβο, Καστρίτσα, Γραμμένο) στα Ιωάννινα και στο Χαλάνδρι Αττικής.

Ήταν ένθερμος οπαδός των νέων αντιλήψεων της παιδαγω­γικής επιστήμης, γνώστης των οδηγιών της ψυχολογίας του παιδιού κι εφάρμοσε τις αρχές του «Νέου Σχολείου» και την «Ολική Μέθοδο» στα σχολεία που εργάστηκε. Παράλληλα, μύησε πολλούς δασκάλους στην πρακτική εφαρμογή των καινοτομιών της δημιουργικής παιδαγωγικής. Μετέφρασε και δημοσίευσε πολλές παιδαγωγικές μελέτες και έγινε πα­νελλήνια γνωστός για τις απόψεις και τις αναλυτικές του υποδείξεις, πάνω στα θέματα της σχολικής πράξης και της διδακτικής. Γνώριζε τις καινοτόμες ψυχολο­γικές απόψεις και τη λειτουργική παιδα­γωγική του μεγάλου Ελβετού επιστήμονα Κλαπαρέντ.

Συνέγραψε το βιβλίο «Το Νέο Σχολείο» και τη «Μέθοδο Ντεκρολύ» με πλήρη θεωρητική ανάπτυξη και χρήσιμες, συστηματικές και αναλυτικές οδη­γίες για τους διδασκάλους. Επεδίωξε το ενδιαφέρον και την αυτενέργεια των μαθητών συντάσσοντας βοηθητικά βιβλία αριθμητικής, φυσικής, ιστο­ρίας σε απλή γλώσσα. Μετέ­φρασε το βιβλίο «Το Συναίσθημα κατωτερότητος του παι­διού».

Έργα του είναι και τα :

Η πρώτη ανάγνωση και γραφή με τη συνολική ή ιδεοπτική μέθοδο, Γιάννινα 1952

Τα ζώα και τα φυτά της πατρίδας μας (με συνεργασία Δ. Δάνου και Σ. Μυρίλα, Αθήνα 1956

Βιβλιογραφία

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 16

Τσέτσης Χρήστος, Οι Ηπειρώτες, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, Γιάννινα, Εκδ. Τυποεκδοτική Ηπείρου ΕΠΕ, 2003, 96

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1967, αλλά κατάγεται από το Ζαγόρι. Το 1985 αποφοίτησε από το Λύκειο της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων και σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. Το 2001 υποστήριξε τη διατριβή του με τίτλο Ζαγορίσιοι, Σαρακατσάνοι, Βλάχοι, Γύφτοι. Σχέσεις εθνοτικών και εθνοτοπικών ομάδων στο Ζαγόρι τον 20^ο αιώνα και αναγορεύτηκε Διδάκτωρ της Φιλοσοφίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θράκης. Από το 1992 μέχρι το 2006 εργάστηκε ως Φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση. Το 2006 διορίστηκε Λέκτορας της Εθνογραφίας του Ελλαδικού Χώρου στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και το 2012 εξελίχθηκε στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή. Εκτός από τα μαθήματα της Εθνογραφίας διδάσκει Σημειωτική, Πολιτισμική και Κοινωνική Ανθρωπολογία, Ανθρωπολογία των Κοινωνικών Φύλων, Ανθρωπολογία της Κοινωνικής Μνήμης και Ανθρωπολογία της Εκπαίδευσης.

Είναι μέλος του διεθνούς ακαδημαϊκού δικτύου Balkan Border Crossings, στο πλαίσιο του οποίου συμμετέχει στα σεμινάρια του Θερινού Σχολείου Κόνιτσας για την Ανθρωπολογία, την Εθνογραφία και τη Συγκριτική Λαογραφία των Βαλκανίων (2006 – 2012). Είναι, επίσης, μέλος του διεθνούς ακαδημαϊκού δικτύου Civil Wars Study Group, της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας, της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας, της Εταιρείας Προφορικής Ιστορίας και της Ελληνικής Εταιρείας Οικονομικής Ιστορίας.

Έχει δημοσιεύσει τις μονογραφίες :

Μετοικεσίες Ζαγορισίων (1750 -1922). Προσεγγίσεις στις διαδικασίες προσαρμογής μιας τοπικής κοινωνίας στην ιστορική συγκυρία, εκδ. Ριζαρείου Σχολής, Θεσσαλονίκη 1999

Η πένα και η γκλίτσα. Εθνοτική και εθνοτοπική ταυτότητα στο Ζαγόρι τον 20ο αιώνα, Οδυσσέας, Αθήνα 2005

Έχει επιμεληθεί (σε συνεργασία) τους συλλογικούς τόμους :

Το όπλο παρά πόδα. Οι πολιτικοί πρόσφυγες του ελληνικού εμφυλίου πολέμου στην Ανατολική Ευρώπη, εκδ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 2005

Μνήμες και λήθη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2008

Ανυποψίαστοι Ανθρωπολόγοι, καχύποπτοι φοιτητές. Διδάσκοντας Ανθρωπολογία σ’ αυτούς που «δεν τη χρειάζονται, Κριτική, Αθήνα, 2010

Αφηγήσεις για τη δεκαετία του 1940. Από το λόγο του κατοχικού  κράτους στη μετανεωτερική ιστοριογραφία, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2011,

Τέλος, επιμελήθηκε τους 2 πρώτους τόμους της Επετηρίδας του Θερινού Σχολείου Κόνιτσας (Balkan Border Crossings, First Annual of the Konitsa Summer School, LIT, Berlin 2008 και Balkan Border Crossings, Second Annual of the Konitsa Summer School, LIT, Berlin, 2011).

Έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά με θέματα την ανθρωπολογική προσέγγιση του ελληνικού Εμφυλίου, ζητήματα εθνογραφίας και ανθρωπολογίας του χώρου, τις σχέσεις εθνοτικών ομάδων στον ελλαδικό χώρο κ.ά.

Βιβλιογραφία

Βακάμης Γιάννης, Λίγα λόγια για το βιβλίο του Βασίλη Δαλκαβούκη «Η πένα και η γκλίτσα», Το Ζαγόρι μας 333 (2006), 12

Τσούπη Μαρία, Βασίλη Κ. Δαλκαβούκη, Η πένα και η γκλίτσα – Εθνοτική και εθνοτοπική ταυτότητα στο Ζαγόρι τον 20^ο αιώνα, Το Ζαγόρι μας 336 (2006), 8

Καταγόταν από το Πάπιγκο Ζαγορίου. Ήταν δάσκαλος. Υπήρξε συνθέτης κυρίως σχολικών τραγουδιών σε στίχους που έγραφε ο ίδιος. Τραγούδια του υπάρχουν στο περιοδικό «Παιδικός Κόσμος». Ξεχωρίζουν τα «Φθινόπωρο», «Ύμνος στα ζώα».

Βιβλία του είναι τα :

Μουσική (130 παιδικά τραγούδια), 1936

Παιδικαί απαγγελίαι, Καβάλα 1949

Βιβλιογραφία

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων περιοχής Ζαγορίου. Από το Μεθόδιο Ανθρακίτη ως σήμερα, Γιάννινα 1990, 16 

Ιατροφιλόσοφος και βοτανολόγος από το Σκαμνέλι Ζαγορίου. Ο Ιωάννης Λαμπρίδης αναφέρει ότι, αφού σπούδασε Ιατρική στη Βουδαπέστη, εγκαταστάθηκε στα Ιωάννινα το 1833 κι ανέπτυξε φιλανθρωπική δράση χορηγώντας δωρεάν φάρμακα στους πτωχούς. Άλλοτε τους παρείχε και τροφή και ρούχα. Το 1840 συνέστησε στα Ιωάννινα πρακτική Ιατρική σχολή στο σπίτι του και δίδαξε για 6 χρόνια Φαρμακολογία και Παθολογία αποφοίτους του Γυμνασίου Ιωαννίνων.

Έγραψε τα :

Εισαγωγή εις το Δημόσιον Καθολικόν Δικαίωμα, Βουδαπέστη 1825

Διατριβή περί χολέρας (μετάφραση), Κωνσταντινούπολις 1850

Βιβλιογραφία

Λαμπρίδης Ιωάννης, Ηπειρωτικά Μελετήματα, Τεύχος Όγδοον : Ζαγοριακά, Μέρος Α, Εν Αθήναις, Εκ του Τυπογραφείου Αναστασίου Ν. Τρίμη, 1889, 58

Παπαδόπουλος Βρετός Ανδρέας, Νεοελληνική Φιλολογία : ήτοι κατάλογος των από πτώσεως της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι εγκαθιδρύσεως της εν Ελλάδι βασιλείας τυπωθέντων βιβλίων παρ' Ελλήνων εις την ομιλουμένην, ή εις την αρχαίαν ελληνικήν γλώσσαν / συντεθείς υπό Ανδρέου Παπαδοπούλου Βρετού, T. B'. Εν Αθήναις: Τύποις και αναλώμασι Λ. Δ. Βιλαρά και Β. Π. Λιούμη, 1857, 333

Παπαζήσης Δημήτριος, Βιογραφική συλλογή λογίων Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας (Ηπείρου – Θεσσαλίας – Μακεδονίας), Ηπειρωτική Εστία 25 (1976) 551

Παρανίκας Ματθαίος Κ., Σχεδίασμα περί της εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραμμάτων από Αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως (1453 μ.Χ.) μέχρι των αρχών της ενεστώσης (ΙΘ') εκατονταετηρίδος, Εν Κωνσταντινουπόλει : Εκ του Τυπογραφείου Α. Κορομηλά, 1867, 72

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων περιοχής Ζαγορίου. Από το Μεθόδιο Ανθρακίτη ως σήμερα, Γιάννινα 1990, 15 

Γεννήθηκε το 1975 στα Γιάννενα και μέχρι το 1987 έζησε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων του πατέρα του. Το 1987 εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Ιωάννινα, όπου ζει μέχρι σήμερα. Αποφοίτησε από το 3^ο Λύκειο Ιωαννίνων (Επιφάνειος Σχολή) και το 1999 από το τμήμα Κλασικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του συνέγραψε τις παρακάτω εργασίες: 

Ο ομηρικός Ύμνος της θεάς Δήμητρας,

Η εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων

Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός. Η περίπτωση των Ιωαννίνων

Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία (1999-2000) στο 2^ο Γραφείο του 584 Τάγματος Πεζικού στο Καλπάκι, στο 7ο Επιτελικό Γραφείο της 8ης Μεραρχίας στα Ιωάννινα και στο 2ο Γραφείο του 583 Τάγματος Πεζικού στην Κόνιτσα, με ειδικότητα κρυπτογράφου.

Ασχολήθηκε ερευνητικά με τη νεότερη και σύγχρονη βαλκανική ιστορία και την τελευταία περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για το λόγο αυτό έχει μεταβεί και παραμείνει για μακρό χρονικό διάστημα στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, στη Σερβία και τη Βουλγαρία, για έρευνα στα εξής ιδρύματα: Ινστιτούτο Εθνικής Ιστορίας των Σκοπίων, ИНИ, «Μακεδονική» Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, МАНУ, Ιστορικά Αρχεία της «Μακεδονίας», Архив на Македонија, Σερβική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, Βουλγαρική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών.

Έχει εκπαιδευτεί και επιμορφωθεί με διάφορα σεμινάρια σχετικά με την ελληνική γλώσσα και το νέο ελληνικό πολιτισμό στο  Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με επιμορφωτή τον Α. Αλεξάκη. Έχει παρακολουθήσει Σεμινάριο Ειδικής Αγωγής 400 ωρών αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Παιδείας, υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Από το 2000 διδάσκει ανελλιπώς ελληνική γλώσσα και νεοελληνικό πολιτισμό σε αλλοδαπούς φοιτητές και υποτρόφους του ελληνικού κράτους, στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Παράλληλα, έχει εργαστεί στην ιδιωτική και μέση εκπαίδευση. Υπήρξε εξωτερικός συνεργάτης της Νομαρχίας Ιωαννίνων  σε προγράμματα φιλοξενίας νέων απ’ την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας κατά τα έτη 2003-2009, καθώς και σε επαφές και συνεργασίες του Δήμου Ιωαννιτών με το Τουριστικό Επιμελητήριο της Κωνσταντινούπολης, το 2013. Ταξιδεύει πολύ συχνά και κατά καιρούς έχει επισκεφτεί την  Ιταλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Ελβετία, τη Βουλγαρία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τη Σερβία, τη Μ. Βρετανία, την Αλβανία, την Τουρκία, την Κύπρο, το Λίβανο, την Πορτογαλία, την Αίγυπτο, το Ιράν.  Μιλάει έξι γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, σλαβομακεδονικά, σερβικά, βουλγαρικά, τουρκικά).

Το 2011 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Δωδώνη το βιβλίο του «Στην Καρδιά της Αυτοκρατορίας». Από το βιβλίο αυτό παρατίθεται ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα :

«Από την προκυμαία του, ξεκινούσε η κίνηση και το ανθρωπολόι. Η Λεωφόρος των Τραπεζών, όπου δέσποζαν τα κτίρια της Αυστριακής Τράπεζας, της Deutsche Orient Bank, των ελληνικών τραπεζών, ασφαλιστικών, ναυτιλιακών και εφοπλιστικών εταιρειών, τα γραφεία της εφημερίδας «Ανατολή» και το Χαβιαρόχανο. Άλλοι πήγαιναν για την απέναντι πλευρά του Κεράτιου, άλλοι για την Ασία, άλλοι έρχονταν. Βαρκούλες με τέντες πηγαινόφερναν ακατάπαυστα τον κόσμο.

Προχωρώντας λίγο πιο πάνω, έφτασε στην πλατεία με τα πολυάριθμα ελληνικά μαγαζιά και τους καταστηματάρχες στην πόρτα, έτοιμους να σε καλωσορίσουν στο μαγαζί τους. Όλα είχαν καλαίσθητες βιτρίνες. Εκεί υπήρχαν και τα ευρωπαϊκά πολυκαταστήματα «Stein», τα οποία έφερναν όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα του τελευταίου συρμού.

Έφτασε στο σταθμό του Τουνέλ για να ξανανεβεί στο Πέρα. Η διαδρομή ήταν μικρή αλλά αρκούντως απολαυστική, σχεδόν διασκεδαστική. Τα μικρά ξύλινα βαγόνια έτριζαν καθώς ανέβαιναν με δυσκολία τις ανηφοριές του Πέρα. Δεν περίμενε ότι θα έβρισκε υπόγειο σιδηρόδρομο στην Πόλη.

«Κρίμα που τους κατηγορούν ότι είναι πρωτόγονοι», σκέφτηκε. Το τρένο σταμάτησε στον πάνω σταθμό, ακριβώς στην αρχή της «Grand rue du Pera».

Καθ’ όλη τη διαδρομή προς το Ταξίμ συναντούσε επιβλητικά κτίρια, που έμοιαζαν με παλάτια με ολόχρυσους θυρεούς, όπως το Palazzo Venezia, τα οποία στέγαζαν τις πρεσβείες της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ρωσίας, της Ολλανδίας, της Σουηδίας, του Βελγίου, της Ελλάδας, των ΗΠΑ, της Ελβετίας, με ψηλούς φοίνικες και ολάνθιστους κήπους, όπου μοσχομύριζαν οι γαρδένιες, τα τριαντάφυλλα, οι λεβάντες και τα ζουμπούλια. Παντού ξενόγλωσσες επιγραφές δήλωναν την ταυτότητα των διαφόρων ιδρυμάτων, υπενθυμίζοντας την ισχυρή παρουσία της Δύσης: «Νοσοκομείο Φραγκισκανών Μοναχών», «Hôpital Française», «English Seaman Hospital», «Eglise Saint Louis de Français», «Dutch Chapel», «British High School of Girls». Πολλά παιδιά με τις σχολικές στολές τους και το όνομα ή το σήμα του σχολείου τους: «Robert College», «Ζωγράφειον Λύκειον», «Ζάππειον Παρθεναγωγείον», «Ελληνογαλλικόν Λύκειον», «Σχολή Γλωσσών και Εμπορίου», φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως το «Ευγενίδειον Συσσίτιον», στεγασμένα σε υπέροχα, απαράμιλλης αισθητικής κτίρια.

Οι υπέροχες ελληνορθόδοξες εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη των Χίων, της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Παντελεήμονα, του Προφήτη Ηλία, της Παναγίας, οι εκκλησιές των Δομινικανών, των Φραγκισκανών, των Βενεδικτίνων και τα ρωσικά μοναστήρια, δεν σου άφηναν το περιθώριο να αναρωτηθείς για το ποια θρησκεία κυριαρχούσε στην περιοχή.

Την πορεία του διέκοπταν συχνά-πυκνά τα ιππήλατα τραμ που διέσχιζαν το δρόμο κουβαλώντας κομψούς κυρίους και υπέρκομψες κυρίες, ενώ παντού υπήρχαν αφίσες που διαφήμιζαν ευρωπαϊκά προϊόντα και παραστάσεις ελληνικών, γαλλικών και ιταλικών θιάσων στα θέατρα και στα καφωδεία της περιοχής. Κατά μήκος του δρόμου και στους παράδρομους υπήρχαν πάμπολλα ελληνικής ιδιοκτησίας ξενοδοχεία πολυτελείας, όπως το «Grand Hôtel de Louvre», και το «Hotel Bristol» με τις χαρακτηριστικές τους Καρυάτιδες σε ρόλο κιόνων, το «Hotel Kroecker» και υποκαταστήματα των φημισμένων γαλλικών πολυκαταστημάτων «Au Bon Marché» και «Maison Louvre», καθώς και του αθηναϊκού «Αφοί Λαμπρόπουλοι».

Πολυάριθμα κτίρια σου επιβάλλονταν με την εκλεκτικιστική αρχιτεκτονική των προσόψεών τους, όπως το «Cité Roumeli», το «Passage d’ Europe» και το «Cite de Pera» με δεκάδες καταστήματα πολυτελείας και ευρωπαϊκά ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια στο εσωτερικό τους.

Η Μεγάλη Οδός του Πέρα έμοιαζε στην οδό Σερίφ της Αλεξάνδρειας. Ή μάλλον η οδός Σερίφ έμοιαζε στη Μεγάλη Οδό του Πέρα. Τα μεγέθη και η ποικιλία των καταστημάτων έκαναν την Οδό του Πέρα να υπερέχει κατά πολύ της Σερίφ.

Εντυπωσιακός ήταν ο αριθμός των ευρωπαϊκών φαρμακείων και οι πάμπολλες τρίγλωσσες επιγραφές. Σχεδόν όλα τα καταστήματα είχαν επιγραφές σε Γαλλικά, Eλληνικά και Aρμενικά, ενώ απουσίαζαν χαρακτηριστικά τα Tουρκικά. Και σημαίες! Άπειρες σημαίες δήλωναν την εθνική ταυτότητα του κάθε κτιρίου, της κάθε πρεσβείας, της κάθε εκκλησίας και της κάθε εταιρείας! Γαλλικές, βρετανικές, ελληνικές, ιταλικές, ρωσικές, σουηδικές, ολλανδικές, γερμανικές, βελγικές. Ήταν τόσο το πλήθος τους, ώστε όλη η περιοχή είχε μόνιμο εορταστικό χαρακτήρα.

Καθώς προχωρούσε, ακριβώς απέναντι από το Μπαλούκ Παζάρ, στάθηκε μπρος σε μια τεράστια και πανύψηλη σιδερένια πόρτα. Στηριζόταν σε δύο μαρμάρινους κίονες, έναν από κάθε πλευρά. Στην κορυφή της πόρτας χρυσές ακτίνες ήλιου με τη χρυσή υπογραφή του σουλτάνου μέσα στο σουλτανικό αστέρι και κατά μήκος όλης της πόρτας έξι κύκλοι με χρυσά σύμβολα. Ήταν η είσοδος της Αυτοκρατορικής Σχολής του Γαλατά.

Τόσο στο Γαλατά, όσο και στο Πέρα, υπήρχαν αρκετές νέου τύπου κατοικίες, που μόλις είχαν κάνει την εμφάνισή τους και στη Γαλλία. Πολυώροφα κτίρια με πολλά διαμερίσματα με μικρά μπαλκόνια. Ήταν η τελευταία μόδα για τις αστικές κατοικίες.

Προς το τέλος της Μεγάλης Οδού και ενώ πλησίαζε στην πλατεία Ταξίμ είδε ένα πανέμορφο κτίριο εκπληκτικής αρχιτεκτονικής. Ήταν η είσοδος του στρατώνα του πυροβολικού. Το κτίριο ήταν νέο-ισλαμικού ρυθμού και στην κορυφή των δύο πύργων του, υπήρχαν δύο χρυσοί ελλειπτικοί ανατολίτικοι τρούλοι, που ενίσχυαν την αίσθηση του παραμυθιού».

Το Μάρτιο του 2013, στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου Ιωαννιτών, συμμετείχε με ομιλία στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών με θέμα: «Οικογένεια Μεσαρέ». 

Γεννήθηκε στον Ελαφότοπο (πρώην Τσερβάρι) Ζαγορίου. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στο χωριό του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Πραγματοποίησε τις Γυμνασιακές του σπουδές στο Γυμνάσιο Σερρών, το οποίο τελείωσε το 1908.

Μετά το θάνατο του πατέρα του επέστρεψε στο χωριό του και έγινε δάσκαλος. Διορίστηκε στο χωριό «Πυρσόγιαννη» της Κόνιτσας κι έπειτα υπηρέτησε στο Βασιλικό Πωγωνίου κερδίζοντας το σεβασμό όλων. Το 1914 για να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του φοίτησε στο Μονοτάξιο Διδασκαλείο Ιωαννίνων. Γρήγορα, όμως, εμπνεύστηκε από το Βορειοηπειρωτικό Αγώνα κι έγινε Ιερολοχίτης. Πρόσφερε τις υπηρεσίες του παρουσιάζοντας την ελληνικότητα του πληθυσμού της Βορείου Ηπείρου στους εκπροσώπους των Μεγάλων Δυνάμεων. Αργότερα έγινε έφεδρος αξιωματικός και υπηρέτησε με διαλείμματα από το 1915 ως το 1922. Απολύθηκε με το βαθμό του λοχαγού του πεζικού. Τιμήθηκε με το μετάλλιο ανδρείας και εξαίρετων πράξεων για την προσφορά του.

Παράλληλα, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και πήρε το πτυχίο του συμπληρώνοντας κι άλλο τις σπουδές του. Ακολούθως διορίστηκε Καθηγητής στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Ο Δεσπότης Ιωαννίνων Σπυρίδων τον πήρε στο Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς θεμελιώνοντας πάνω του τη Σχολή. Το 1934 έγινε Γυμνασιάρχης και υπηρέτησε στον Πολύγυρο Χαλκιδικής και σε άλλα μέρη της Μακεδονίας. Παράλληλα, συμμετείχε στην πνευματική κίνηση της Θεσσαλονίκης δίνοντας διαλέξεις για θέματα εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά κι εθνικά.

Το 1936 μετατέθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου ανέλαβε να δημιουργήσει εξ αρχής το 3^ο Γυμνάσιο Θηλέων, στο οποίο αφιέρωσε 20 χρόνια από τη ζωή του.

Βιβλιογραφία

Λαμπρίδη Στάθη Δ., Κώστας Γκράτζιος. Ο μεγάλος Ηπειρώτης Εκπαιδευτικός και οι ιδέες – θέσεις του για τα θέματα της γενικής παιδείας και τα συναφή προς αυτή, Αθήναι 1983.

Καταγόταν από τους Κήπους Ζαγορίου. Φοίτησε πρώτα στο σχολείο του χωριού του κι έπειτα στη Ζωσιμαία Σχολή στα Ιωάννινα. Από το 1930 – 1931 άρχισε να εκδίδει και ήταν ο Διευθυντής της εφημερίδας «Ζαγορισιακά Νέα» που κυκλοφόρησε για 35 χρόνια, από το 1930 μέχρι το 1966. Σε αυτήν καταγράφηκε η ιστορία και ο πολιτισμός του Ζαγορίου. Επίσης, μέσω της αρθρογραφίας προωθήθηκε η επίλυση πολλών προβλημάτων του Ζαγορίου την εποχή εκείνη.

Τα «Ζαγορισιακά Νέα» ήταν η πρώτη εφημερίδα του Ζαγοριού. Υπήρξε υπόδειγμα επαρχιακής εφημερίδας με ανώτερο πνευματικό τόνο, που φανερώνει την πλούσια πνευματική και πολιτιστική παράδοση της περιοχής. Συνολικά κυκλοφόρησαν 535 φύλλα, τα 236 κατά την περίοδο ως το 1940, όταν και διακόπηκε η έκδοση λόγω του πολέμου, κι 360 από το 1952 ως το τέλος του 1966.

Ακολουθεί απόσπασμα από κύριο άρθρο των Ζαγορισιακών Νέων :

«Η έκδοσις της παρούσης εφημερίδος, εις τας χαλεπάς και εξαιρετικώς δυσχερείς οικονομικάς συνθήκας της σήμερον, της δεινής κρίσεως ήτις εκδηλούται συν τω χρόνω με τα μελανώτερα χρώματα και ης η οξύτης έφθασεν εις το απροχώρητον, είναι βεβαίως επαχθής και δυσχερεστάτη… Πλην όμως ουδόλως ούτε δαπανών ούτε μόχθων ούτε των λοιπών προαπαιτουμένων εφείσθημεν προβαίνοντες εις την έκδοσιν αυτής. Η μάλλον πεπολιτισμένη, η μάλλον προηγμένη εις τα ήθη, αλλά σήμερον δυστυχώς παρηγκωνισμένη επαρχία της Ηπείρου, το Ζαγόριον, το οποίον άρχισε να παρακμάζει, εγκατελείφθει προ πολλού υπό του Κράτους…»

Βιβλιογραφία

Θεοδώρου Σάββας, Η πρώτη εφημερίδα για το Ζαγόρι, Το Ζαγόρι μας, 226 - 227 (1997) 12

Θεοδώρου Σάββας, Μνήμη Λογίων του Ζαγορίου του αιώνα που πέρασε, Το Ζαγόρι μας, 262 (2000) 11

Κίτσος Άγγελος, Ο Γιάγκος Γκούζγκουλας και τα «Ζαγορισιακά Νέα» του, Το Ζαγόρι μας, 188 (1993) 4

Λαζαρίδης Κώστας Π., Ο Γιάγκος Γκούζγκουλας και τα «Ζαγορισιακά Νέα», Το Ζαγόρι μας, 36 (1981) 7

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 15