Η γκίζα και η ούρδα είναι υποπροϊόντα της διαδικασίας παρασκευής του σπιτικού τυριού. Η παγούδα είναι το νωπό τυρί πριν την αποστράγγιση που του έδινε την τελική μορφή του. Το βασικό τυρί είναι η φέτα, όμως στο Ζαγόρι αξιοποιούνταν όλα τα υποπαράγωγα που αναφέρονται, αφού είναι αξιοσημείωτη η οικιακή οικονομία που ακολουθούσε ευλαβικά η ζαγορίσια νοικοκυρά για να εξασφαλίσει την καθημερινή τροφή.
Στο κείμενο "Οικιακή οικονομία και πολιτισμική οικολογία σε μια αγροτική ορεινή κοινότητα" βρίσκονται σχετικές πληροφορίες.

Από το περιοδικό “Λαϊστινά Νέα”, τα νέα της Λάκκας, Έκδοση του Ορειβατικού Συλλόγου Λάιστας, Έτος 16ον, Αρ. Φύλλου 60, Α’ εξάμηνο 2012: Η Βασιλόπιτα και η ιστορία της

Το κατεξοχήν Πρωτοχρονιάτικο έθιμο είναι η Βασιλόπιτα. Είναι ένα έθιμο που το συναντάμε σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο με αρκετές βέβαια παραλλαγές.
Οι παραλλαγές αυτές έχουν να κάνουν κυρίως με τη συνταγή της Βασιλόπιτας. Έτσι σε κάποια μέρη η Βασιλόπιτα είναι κέικ ή τσουρέκι, σε άλλα αλμυρή ή γλυκιά πίτα με φύλλα ενώ σε κάποια άλλα είναι ψωμί σαν το Χριστόψωμο. Διαφορές στις Βασιλόπιτες συναντάμε και στη διακόσμηση που φέρουν. Κοινό στοιχείο πάντως της διακόσμησης είναι ένας σταυρός και η αναγραφή του έτους. Σε όλες πάντως τςι περιπτώσεις η Βασιλόπιτα είναι στρογγυλή και μέσα της κρύβει ένα φλουρί. Στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες κόβουν την Βασιλόπιτα αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου. Σε μερικές όμως περιοχές της Ελλάδας – μεταξύ των οποίων και η Λάιστα – η Βασιλόπιτα κόβεται στο μεσημεριανό τραπέζι, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου, την 1η Ιανουαρίου. Όποτε πάντως και να κοπεί η Βασιλόπιτα ακολουθείται το ίδιο εθιμοτυπικό:
Ο νοικοκύρης την σταυρώνει τρεις φορές με ένα μαχαίρι και μετά αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας, το τρίτο του Αγίου Βασιλείου, το τέταρτο του σπιτιού και ακολουθούν τα κομμάτια των μελών της οικογένειας με φθίνουσα σειρά ηλικίας. Κατόπιν ακολουθεί ένα τελευταίο κομμάτι, αυτό του φτωχού. Σε κάποιες περιοχές, κυρίως αγροτικές, κόβονται και δύο κομμάτια επιπλέον. Ένα για τα ζώα και ένα για τα σπαρτά. Όποιος βρει στο κομμάτι του το κρυμμένο φλουρί θεωρείται ο τυχερός της ρονιάς και συνήθως μαζί με το φλουρί ο νοικοκύρης του δίνει ένα δώρο ή ένα χρηματικό ποσό.. Αν του φλουρί πέσει στα κομμάτια του Χριστού , της Παναγίας ή του Αγίου Βασιλείου, το ποσό αυτό δίνεται στην εκκλησία, ενώ αν πέσει στο κομμάτι του φτωχού το ποσό δίνεται σε κάποιον ζητιάνο. Εκτός από το φλουρί στα μέρη μας συνηθίζαμε να βάζουμε και μικρά κλαράκια από κρανιά που συμβόλιζαν τα διάφορα κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία της οικογένειας (πρόβατα, αγελάδες, γίδια κλπ). Επιπλέον έβαζαν και δαχτυλίδι για το σπίτι, στάχυ για τα χόρτα των αγρών, κλαδί από κλήμα για τα αμπέλια κ.α. (...)