ΤΣΟΥΠΗ ΜΑΡΙΑ

Γεννήθηκε και ζει στα Γιάννενα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο Τμήμα Κλασικής Φιλολογίας. Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας του Π. Ι. με τίτλο Εκκλησιαστικά και κοσμικά λιθόγλυπτα από την Ήπειρο (τέλη 18ου - τέλη 20ού αι.) - Συμβολή στη μορφολογική παρουσίαση - ερμηνευτική προσέγγιση της Ηπειρώτικης λιθογλυπτικής τέχνης. Το παράδειγμα του Ζαγοριού, την οποία και υποστήριξε το 2004.
Εργάστηκε ως εκπαιδευτικός σε σχολεία της Β/θμιας Εκπ/σης. Κατά τα ακαδημαϊκά έτη: 1993-94, 1994-95 και 1995-96 υπηρέτησε με απόσπαση στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας) και κατά τα σχολ. έτη: 2001-02 και 2002-03 ήταν υπεύθυνη του γραφείου Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού Μετσόβου. Κατά το χρονικό διάστημα 2007-2012 εργάστηκε ως εκπαιδευτικός στο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων.
Συμμετείχε ως εισηγήτρια θεμάτων Λαογραφίας και Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού σε επιστημονικά σεμινάρια, ημερίδες και σχολικά προγράμματα. Από το 1999 έως το 2004 ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του μηνιαίου περιοδικού Το Ζαγόρι μας, εκδ. της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ζαγορίου (ν. Ιωαννίνων). Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Θεσσαλικών Ερευνών και μέλος της επιστημονικής επιτροπής που επιμελείται την έκδοση του περιοδικού Αρχείο Θεσσαλικών Μελετών. Είναι μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και της Εταιρείας Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου. Εκλέχτηκε κοινοτική σύμβουλος κατά τα έτη 1994-1998 στο χωριό Βρυσοχώρι (Ζαγοριού). Αρθρογραφεί στον τοπικό τύπο και κείμενά της, πεζά ή ποιητικά, είναι δημοσιευμένα στα περιοδικά Ηπειρωτικό Ημερολόγιο και Ηπειρωτικά Γράμματα.
Έχει γράψει τα ακόλουθα βιβλία και δημοσιεύματα:
Εκκλησιαστικά και κοσμικά λιθόγλυπτα στην Ήπειρο (τέλη 18ου-τέλη 20ού αιώνα). Συμβολή στη μορφολογική παρουσίαση ερμηνευτική προσέγγιση της Ηπειρώτικης λιθογλυπτικής τέχνης. Το παράδειγμα του Ζαγοριού. Ιωάννινα 2004, σσ. 260 και παράρτημα 320 εικόνων (Διδακτορική διατριβή).
Το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Βρυσοχωρίου. Ιστορία Τέχνη, Εκδ. της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων Δήμου Τύμφης, Ιωάννινα 2002.
Ηπειρωτικά Λιθόγλυπτα, Τέχνη και Κοινωνία, Ανιχνεύοντας στο Ζαγόρι, εκδ. Εφύρα Α.Ε., Ιωάννινα 2006.
Επιβιώσεις επαγγελμάτων σχετικών με τη λαϊκή τέχνη (επιμέλεια), Ζίτσα 1998.
Τεχνική και τέχνη του ξύλου στην περιοχή του Μετσόβου (κείμενα-επιμέλεια), Μέτσοβο 2003
Μάστοροι της πέτρας στην περιοχή του Μετσόβου (κείμενα-επιμέλεια), Μέτσοβο 2003.
Η κοινωνική διάσταση της (δια)τροφής στην παραδοσιακή κοινότητα Πάπιγκο Ζαγοριού (19ος-20ός αι.) Γιάννενα 2007.
Ηπειρωτικά λαϊκά λιθόγλυπτα. Σημασιολογική προσέγγιση, περ. Εικαστική Παιδεία (τεύχ. 18 /2002, σελ. 176-180).
Ετερόκλητες παραστάσεις στο χώρο της εκκλησίας. Η περίπτωση της κυρά Βασιλικής στον Άγιο Νικόλαο Βασιλικής Καλαμπάκας, περ. Τρικαλινά, Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. Τρικάλων (τεύχ. 22/2002, σελ. 87-96).
Χειρόγραφες μαρτυρίες για την ανέγερση και ανακατασκευή του ναού του Αγίου Χαραλάμπους στο Βρυσοχώρι (Λεσινίτσα) ΖΑΓΟΡΙΟΥ, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, Ε.Η.Μ. (τεύχ. 2002-03, σελ. 337-382).
Η εκκοσμίκευση στη νεότερη εκκλησιαστική τέχνη της λιθογλυπτικής στο θεσσαλικό χώρο, περ. Αρχείο Θεσσαλικών Μελετών. Εταιρεία Θεσσαλικών Μελετών (τόμ. 15ος-2006, σελ. 161-176).
Χρηστικότητα, αισθητική και συμβολισμής στην τέχνη της παραδοσιακής κοινότητας το παράδειγμα της Ηπειρωτικής Λιθογλυπτικής, περ. Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, Ε.Η.Μ., Ιωάννινα 2006, (σελ. 231-250).
Το ομαδικόν του λαϊκού πολιτισμού, (με το παράδειγμα της Ηπειρωτικής λιθογλυπτικής τέχνης, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, Ε.Η.Μ., (Ιωάννινα 2008, σελ. 267-300).
Η συμβολική λειτουργία της λαϊκής λιθογλυπτικής στην οργάνωση του χώρου της κατοικίας, Αλεξανδρινός Αμητός, Αφιέρωμα στη μνήμη του Ι. Μ. Χατζηφώτη, τόμ. Α΄ (επιμ. Μ. Βαρβούνης, Μ. Σέργης), Αθήνα 2008, (σελ. 571-580).
Η εμπειρία του κυκλικού γραμμικού χρόνου στη λαϊκή τέχνη. Μια συμβολική σημειωτική προσέγγιση, Ηπειρωτικά Γράμματα, Εταιρεία Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου, (τεύχ. 14, Ιωάννινα 2009, σελ. 423-459).
Οι παραδοσιακοί πελεκάνοι ως εργάτες της πέτρας και φορείς αξιών, Ηπειρωτικά Γράμματα, Εταιρεία Λογοτεχνών και Συγγραφέων Ηπείρου, (τεύχ. 15, Ιωάννινα 2010, σελ. 101-116).
Πρότυπο και παραλλαγές στα λαϊκά μοτίβα, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, Ε.Η.Μ., (Ιωάννινα 2011, σελ. 131-150).
Η λαογραφική έρευνα μέσα από τη θεωρία και την πράξη του Δημητρίου Λουκάτου, Ελληνική λαογραφία - ιστορικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά, θεματικές (Δ/νση: Μ.Γ Βαρβούνης, Μ.Γ. Σέργης), Ηρόδοτος, Αθήνα 2012, Α΄ τόμος, (σελ. 219-234).
Η διδασκαλία της λαογραφίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μια πρόταση με ενδεικτικά σχέδια εργασίας (projects), Ελληνική λαογραφία - ιστορικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά, θεματικές (Δ/νση: Μ.Γ. Βαρβούνης, Μ.Γ. Σέργης) Ηρόδοτος, Αθήνα 2011, Β΄ τόμος, (σελ. 725-779).
Λιθανάγλυφα εκκλησιαστικά περιθυρώματα Τρικάλων - Ιωαννίνων. Ένας κοινός καλλιτεχνικός και συμβολικός τόπος, Πρακτικά Συμποσίου Τρικαλινών Σπουδών, Φ.Ι.Λ.Ο.Σ. Τρικάλων (Τρίκαλα 2013, σελ.301-312).
Τα πέτρινα γεφύρια ως συμβολικός τόπος, Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, Ε.Η.Μ., (Ιωάννινα 2013, σελ. 393-406).

Χατσκάρ (khatchkars ) σταυρόπετρες της Αρμενίας -μια ερμηνευτική προσέγγιση του ρόλου τους. Στο συλλογικό τόμο, Από το Αραράτ στον Όλυμπο- Θέματα Αρμενικής Λαογραφίας ( Επιμ. Μ. Γ. Σέργης, Ελ. Κ. Χαρατσίδης- Γαρυφ. Γ. Θεοδωρίδου), Ινστιτούτο Αρχαιολογίας και Εθνογραφίας της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Δημοκρατίας της Αρμενίας, (Θεσσαλονίκη 2015, σελ. 279-312).