ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (1769 - 1819)

Γεννήθηκε στο Τσεπέλοβο Ζαγορίου και ήταν γιος του Παπά Γεωργίου, του πιο σεβαστού ιερέα του χωριού. Κοντά του έμαθε τα πρώτα γράμματα. Έπειτα, αναχώρησε για τη Θεσσαλονίκη, όπου εργάστηκε ως Γραμματέας του Κεφαλλονίτη γιατρού, εμπόρου και πρόξενου Δ. Χοϊδά. Στο διάστημα της παραμονής του στη Θεσσαλονίκη διδάχτηκε γαλλικά και ιταλικά.

Το 1793 βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη ως οικοδιδάσκαλος των παιδιών του δραγουμάνου του στόλου Κωνσταντίνου Χαντζερή. Ακολούθως, στράφηκε στο εμπόριο και ίδρυσε τη δική του επιχείρηση το 1803. Εντούτοις, τρία χρόνια αργότερα οδηγήθηκε σε οικονομική καταστροφή. Από το 1803 έως το 1808 γράφτηκε ως συνδρομητής σε βιβλία επιστημονικού περιεχομένου, όπως χημείας, αστρονομίας, ιστορίας και φιλοσοφίας και ασχολήθηκε με τη μετάφραση του γαλλικού έργου Γεωγραφική, ιστορική και εμπορική γραμματική του W. Guthrie. Μετέφρασε περισσότερους από επτά τόμους, που, όμως, δεν μπόρεσε να εκδώσει.

Επειδή εξακολουθούσε να βρίσκεται σε δυσχερή οικονομική θέση, εργαζόταν και ως μεσάζοντας προς την Υψηλή Πύλη, μεσολαβώντας προς την τουρκική κυβέρνηση για να δοθούν άδειες πλεύσης σε πλοία με προορισμό τη Μαύρη Θάλασσα, ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη ρωσοτουρκικός πόλεμος.

Ταυτόχρονα, εξακολούθησε τις μεταφράσεις κειμένων και συνέτασσε βιβλία. Ασχολήθηκε με τη συγγραφή και κυρίως τη μετάφραση κειμένων εμπορικού, γεωγραφικού και εκκλησιαστικού περιεχομένου. Το 1815 εκδόθηκε στη Βενετία το σύγγραμμά του «Εγχειρίδιον κατά των νοσούντων εις τα περί αληθείας και υπεροχής των Ιερών Γραφών», το οποίο αποτελεί εράνισμα από γαλλικά κείμενα. Εκεί υποστηρίζεται η μετάβαση των νέων Ελλήνων για σπουδές στην Ευρώπη προκειμένου να μεταφέρουν επιστρέφοντας το νέο φιλοσοφικό και επιστημονικό πνεύμα. Από το 1815 έως το 1817 κυκλοφόρησαν οι πέντε τόμοι της εμπορικής του εγκυκλοπαίδειας «Ερμής ο Κερδώος». Το έργο αυτό συντάχθηκε με δαπάνες του Συστήματος των εμπόρων της Πόλης για τους ομογενείς και όσους επρόκειτο να ασχοληθούν με το εμπόριο. Εκεί ο συγγραφέας επιδιώκει να καθιερώσει μια εμπορική ορολογία σύμφωνη με τα ευρωπαϊκά πρότυπα εισάγοντας στα ελληνικά νέες έννοιες, στις οποίες αντιπαραθέτει και τους αντίστοιχους ξενικούς όρους. Η εμπορική εγκυκλοπαίδεια του Ν. Παπαδόπουλου αποτέλεσε το πιο ολοκληρωμένο εμπορικό εγχειρίδιο κατά την περίοδο της ενετοκρατίας και τουρκοκρατίας. Τέλος, στην προσπάθειά του να συγγράψει ένα σύνολο βιβλίων βοηθητικών για το επάγγελμα του εμπόρου, εντάσσεται και η σύνταξη του κειμένου «Εμπόρου πατρός επιστολαί προς τον εαυτού υιόν» καθώς και του «Εμπορικού Κώδικα». Και τα δύο αποτελούν μεταφράσεις γαλλικών εγχειριδίων. 

Το 1819 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας, αλλά πέθανε μετά από σύντομη ασθένεια το 1820.

Έργα του είναι τα :

Ερμαθήνη ήτοι εμπορική σπουδή περιέχουσα συνοπτικώς μελέτας και ιστορίαν της αρχής και προόδου του εμπορίου, Βε­νετία 1815

Εγχειρίδιον κατά των νοσούντων εις τα περί αληθείας και υ­περοχής των ιερών γραφών, Βενετία 1815.

Ερμής ο κερδώος (εμπορική εγκυκλοπαίδεια εις 4 τόμους), Βενετία 1815 - 16.

Εμπορικός κώδιξ της Γαλλίας (μετάφραση και σχόλια), Βι­έννη 1817.

Βιβλιογραφία

Αραβαντινός Παναγιώτης, Βιογραφική συλλογή λογίων της Τουρκοκρατίας, Ιωάννινα: Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών, εισαγωγή-επιμέλεια Κ. Θ. Δημαράς, 1960, 165

Βαγγελής Κωνσταντίνος, Επιφανείς Τσεπελοβίτες, Νικόλαος Παπαδόπουλος, Ο τετραπέρατος αλλά άτυχος Τσεπελοβίτης, Εν Τσεπελόβω, 5 (2010) 4 - 6

Λαζαρίδης, Κώστας Π., Νικόλαος Παπαδόπουλος (1769 – 1819). Ο τετραπέρατος αλλ’ άτυχος Τσεπελοβίτης, Γιάννινα 1985

Λαζαρίδης Κώστας Π., Ο Τσεπελοβίτης Νικόλαος Παπαδόπουλος, Ηπειρωτική Εστία 11/124 (1962) 616 - 620

Πανάγου Κ., Ο Ηπειρώτης λόγιος και έμπορος Νικόλαος Παπαδόπουλος, Ήπειρος: Κοινωνία και Οικονομία, 15ος-20ος αι., 329-335.

Παπαδόπουλος Βρετός Ανδρέας, Νεοελληνική Φιλολογία : ήτοι κατάλογος των από πτώσεως της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μέχρι εγκαθιδρύσεως της εν Ελλάδι βασιλείας τυπωθέντων βιβλίων παρ' Ελλήνων εις την ομιλουμένην, ή εις την αρχαίαν ελληνικήν γλώσσαν / συντεθείς υπό Ανδρέου Παπαδοπούλου Βρετού, T. B'. Εν Αθήναις: Τύποις και αναλώμασι Λ. Δ. Βιλαρά και Β. Π. Λιούμη, 1857, 315 - 317

Παπαζήσης Δημήτριος, Βιογραφική συλλογή λογίων Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας (Ηπείρου – Θεσσαλίας – Μακεδονίας), Ηπειρωτική Εστία 27 (1978) 424

Παρανίκας Ματθαίος Κ., Σχεδίασμα περί της εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραμμάτων από Αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως (1453 μ.Χ.) μέχρι των αρχών της ενεστώσης (ΙΘ') εκατονταετηρίδος, Εν Κωνσταντινουπόλει : Εκ του Τυπογραφείου Α. Κορομηλά, 1867, 71

Σάθας Κωνσταντίνος Ν., Νεοελληνική Φιλολογία, Βιογραφίαι των εν τοις γράμμασιν διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής Εθνεγερσίας (1453 - 1821), Εν Αθήναις, Εκ της Τυπογραφίας των Τέκνων Ανδρέου Κορομηλά, 1868, 608

Σκλαβενίτης Τριαντάφυλλος, Νικόλαος Παπαδόπουλος ο Τσεπελοβίτης, Το Ζαγόρι μας 172 (1992) 2

Σκλαβενίτης Τριαντάφυλλος, Νικόλαος Παπαδόπουλος ο Τσεπελοβίτης, Το Ζαγόρι μας 174 (1992) 3

Σκλαβενίτης Τριαντάφυλλος, Τα εμπορικά εγχειρίδια της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας και η εμπορική εγκυκλοπαίδεια του Νικόλαου Παπαδόπουλου, Αθήνα 1991.

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 47