ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ – ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΑΜΑΛΙΑ (1950 - )
Η Α. Βλαχοπούλου-Οικονόμου είναι Αναπλ. Καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας, σύζυγος του ζαγορήσιου Αναπλ. Καθηγητή Γλωσσολογίας Κ. Ευ. Οικονόμου και μητέρα δύο γιων. Κατάγεται από το Ζαγόρι και συγκεκριμένα από το Τσεπέλοβο από τη μεριά του πατέρα της και από τους Κήπους από τη μεριά της μητέρας της.
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο με άριστες επιδόσεις. Μετά από επιτυχείς ακαδημαïκές εξετάσεις πέρασε πρώτη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου φοίτησε ως Υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν ως έμμισθη βοηθός με σύμβαση στις Έδρες Κλασικής Φιλολογίας και Αρχαιολογίας. Αμέσως μετά την αποφοίτησή της το 1973, διορίστηκε ως βοηθός στην Έδρα Κλασικής Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. όπου εξελίχθηκε μετά από κρίση, πάντοτε με ομόφωνες αποφάσεις Γενικών Συνελεύσεων της Σχολής και του Τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας, έως τη βαθμίδα του Αναπλ. Καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας, τίτλο με τον οποίο και αφυπηρέτησε μετά από 37 χρόνια συνολικής επιστημονικής και διδακτικής προσφοράς στο Ίδρυμα.
Μετεκπαιδεύτηκε στο Swäbisch Hall της τότε Δυτ. Γερμανίας ως υπότροφος της DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst), στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Salzburg της Αυστρίας ως υπότροφος του Αυστριακού Υπουργείου Επιστήμης και Έρευνας (Bundensministerium für Wissenschaft und Forschung) και αργότερα στο Πανεπιστήμιο του Regensburg Γερμανίας. Γνωρίζει πολύ καλά Αγγλικά (πτυχίο Proficiency), Γερμανικά (πτυχίο Oberstufe) και Γαλλικά.
Στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων εκπόνησε τη Διδακτορική της Διατριβή με θέμα: «Ηγεμόνες και κορυφαίες κέραμοι με διακόσμηση από την Ήπειρο. Τύπος άνθους λωτού-ελίκων» και ανακηρύχθηκε το 1986 Διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας με άριστα.
Διετέλεσε Συγκλητικός και Αναπλ. Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας Αρχαιολογίας του Παν/μίου Ιωαννίνων, επιστημονική υπεύθυνη και συνεργάτης ποικίλων Επιστημονικών Προγραμμάτων, μέλος Συμβουλευτικών και Εξεταστικών Επιτροπών σε Διδακτορικές Διατριβές, εισηγήτρια και μέλος Εκλεκτορικών Σωμάτων σε ποικίλες διαδικασίες εκλογών μελών ΔΕΠ κ.ά.
Σε όλη τη διάρκεια της πανεπιστημιακής της σταδιοδρομίας, παράλληλα με τα διδακτικά, ερευνητικά και διοικητικά της καθήκοντα, συμμετείχε ενεργά σε όλες τις επιφανειακές έρευνες και συστηματικές ανασκαφές που διεξήχθησαν στην Ήπειρο από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και την εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία υπό τη διεύθυνση του Ομότ. Καθηγητή Σ. Δάκαρη, κατ’ αρχήν ως βοηθός του και αργότερα ως συνεργάτις του. Μετά το θάνατό του το 1996 ανέλαβε ως μέλος τριμελούς πανεπιστημιακής ομάδας τη διεύθυνση επί μία δεκαετία της συστηματικής ανασκαφής του Ιερού της Δωδώνης υπό την αιγίδα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Αποτέλεσμα αυτών των ερευνών ήταν η ολοκλήρωση της ανασκαφής του αρχαίου Πρυτανείου και κυρίως η αποκάλυψη της Δυτικής Στοάς του Ιερού, μήκους 70 μέτρων περίπου, με μεγάλο αριθμό αναθηματικών βάθρων και πληθώρα ευρημάτων, ο εντοπισμός των αρχαίων καταλοίπων σε μία μεγάλη έκταση εντός της «πλατείας» του Ιερού, η αποκάλυψη της αρχαίας πύλης-εισόδου σε αυτό κ.α.
Η πολυετής μαθητεία και συνεργασία με τον καθηγητή Σ. Δάκαρη και η Ηπειρωτική της καταγωγή αποτέλεσαν το κίνητρο για τα ειδικότερα επιστημονικά της ενδιαφέροντα τα οποία κινούνται στον Ηπειρωτικό χώρο. Ενεργό μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας των Ιωαννίνων αλλά και του ζαγορήσιου μικρόκοσμου, έχει δημοσιεύσει μονογραφίες και επιστημονικές μελέτες με θέματα αρχιτεκτονικής, επιγραφικής, χαλκοπλαστικής, αρχαιολογικής βιβλιογραφίας, τοπογραφίας με έμφαση στην αρχαιολογική τοπογραφία της περιοχής Ζαγορίου, των Νομών Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, νότιας Αλβανίας κ. ά.
Έχει λάβει μέρος σε Διεθνή Επιστημονικά Συνέδρια με σχετικές ανακοινώσεις δημοσιευμένες σε αντίστοιχα επιστημονικά περιοδικά και Πρακτικά Συνεδρίων, έχει δώσει μεγάλο αριθμό διαλέξεων με περιεχόμενο που προβάλλει την ιστορία και αρχαιολογία της Ηπείρου, ενώ είναι μέλος Επιστημονικών Εταιρειών και Συλλόγων, μεταξύ των οποίων της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Από το έργο της αναφέρονται ενδεικτικά τα ακόλουθα :
Α. Αυτοτελή Έργα
Ηγεμόνες και κορυφαίες κέραμοι με διακόσμηση από την Ήπειρο. Τύπος «άνθους λωτού – ελίκων», Ιωάννινα 1986, σσ. 302, πίν. 30, σχέδ. 29.
Επισκόπηση της τοπογραφίας της αρχαίας Ηπείρου. Νομοί Ιωαννίνων-Θεσπρωτίας και Νότια Αλβανία, Ιωάννινα 2003, σσ. 316, πίν. 220.
Β. Μελέτες-Άρθρα
«Έντυπες σφραγίδες σε λαβές αμφορέων από το Νεκυομαντείο του Αχέροντα και τη Δωδώνη», Δωδώνη 8 (1979), σ. 279-298, πίν. 1-7.
«Διακοσμημένα μέτωπα ηγεμόνων κεράμων από τη Δωδώνη. Τύπος ελίκων», Ηπειρωτικά Χρονικά 29 (1988/89), σ. 67-87, πίν. 1-7.
«Η παράσταση του αετού στο Ιερό της Δωδώνης», Δωδώνη ΙΘ΄ (1990) 1, σ. 305-321, πίν. 1-8.
«Τα σφραγίσματα κεραμίδων από το Ιερό της Δωδώνης», “International Conference on Greek Architectural Τerracοttas of the Classical and Hellenistic Period”, Athens 1991, Hesperia Supplement 1994, σ. 181- 216, πίν. 60-76.
«Το Ιερό της Δωδώνης», Πρακτικά του 5ου Παγκόσμιου Πανηπειρωτικού Συνεδρίου, Πρέβεζα 19-22 Αυγούστου 1993, σσ.12.
«Σωτήρης Δάκαρης. Βιογραφία και επιστημονικό έργο», Φηγός, Αφιέρωμα στον καθηγητή Σ. Δάκαρη, Ιωάννινα 1994, σ.13-20 (σε συνεργασία με Χρ.Σούλη , Κ. Γραβάνη).
«Χάλκινη προτομή γρύπα από το Ιερό της Δωδώνης», Φηγός, Αφιέρωμα στον καθηγητή Σ. Δάκαρη, Ιωάννινα 1994, σ. 47-58, πίν. 1-5.
«Dodona», Enciclopedia Italiana (Enciclοpedia Archaeologica), σσ. 4, πίν.14.
«Αρχαιολογική τοπογραφία της περιοχής Ζαγορίου», Αφιέρωμα στον N.G.L. Hammond, Παράρτημα «Μακεδονικών», αρ.7, Θεσσαλονίκη 1997, σ. 47-64.
«Μνήμη Σωτήρη Δάκαρη (1916-1996)», Δωδώνη. Ιστορία και Αρχαιολογία, Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 26 (1997), σ. 7-27, (σε συνεργασία με Χρ.Σούλη , Κ. Γραβάνη).
“The Prytaneion of Dodona”, L’ Illyrie Meridionale et l’ Epire dans l’ Antiquite’, Actes du IIIe Colloque International de Chantilly (16-19 Octobre 1996) reunis par P. Cabanes, Paris 1999, σ. 149-159 (σε συνεργασία με S. Dakaris, Chr. Souli, K. Gravani).
«Η ανασκαφική έρευνα στο Ιερό της Δωδώνης», Α΄ Ημερίδα. Το ερευνητικό έργο του Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, 14/5/2004, Παν/μιο Ιωαννίνων (σε συνεργασία με Χρ. Σούλη, Κ. Γραβάνη).
«Πασσαρών», Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, www. ArchetAΙ. gr., 2005.
«Το Ιερό της Δωδώνης», Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, www. ArchetAI. gr., 2005 (σε συνεργασία με Χρ. Σούλη, Κ. Γραβάνη).
Γ. Ανασκαφικές Εκθέσεις
Α. Σε συνεργασία με Σ. Δάκαρη, Χρ. Σούλη, Κ. Γραβάνη.
«Ανασκαφή του Πρυτανείου της Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1996, σ. 215-228, πίν. 87-92.
Β. Σε συνεργασία με Χρ. Σούλη , Κ. Γραβάνη.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1997, σ.155-163, πίν. 85-94.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1998, σ.143-151, πίν. 81-87.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1999, σ.147-154, πίν. 85-94.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 2000, σ.145-150, πίν. 90-95.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 2001, σ.113-117, πίν. 68-72.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 2002, σ.179-86, πίν. 53-57.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 2003, σ. 61-70, πίν. 38-41.
«Ανασκαφή Δωδώνης», Πρακτικά της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 2005, σ. 73-88, πίν. 39-46.
Δ. Βιβλιογραφίες
Σε συνεργασία με Χρ. Τζουβάρα- Σούλη.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1969-1979): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 22 (1980), σ. 236-251.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1979-1980): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 23 (1981), σ. 352-363.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1980-1981): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 24 (1982), σ. 386-396.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1981-1982): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 25 (1983), σ. 297-309.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1982-1983): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 26 (1984), σ. 331-351.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1984-1986): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 28 (1986-87), σ. 317-349, εικ. 1-3.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1987-1989): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 29 (1988-89), σ. 463- 489.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1987-1991): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 30 (1992), σ. 289-357.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1991-1995): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 32 (1997), σ. 415-514.
«Βιβλιογραφία για την Ήπειρο (1995-1999): Προϊστορική και κλασική Αρχαιολογία», Ηπειρωτικά Χρονικά 33 (1998-99), σ. 389-522.
Δημοσιεύματα γενικού ενδιαφέροντος
«Το Ιερό της Δωδώνης», Πρακτικά Επιμορφωτικών Σεμιναρίων Ξεναγών, Αθήνα 1994, σ. 171-181.
«Τα Ζαγόρια της Ηπείρου. Η ιστορία της περιοχής από την Παλαιολιθική Εποχή ως τη Ρωμαιοκρατία», Επτά Ημέρες, Καθημερινή 27/3/1994.
«Ιστορική επισκόπηση της ενδυμασίας» στο: Ευρ. Π. Μακρή, Λαογραφικό Μουσείο Αγάπιου Τόλη, Ιωάννινα 1998, σ. 51-56.
«Το Ιερό της Δωδώνης, προτάσεις για την ανάδειξή του μέσω της ανασκαφικής διαδικασίας», 6ο Παγκόσμιο Πανηπειρωτικό Συνέδριο, Ηγουμενίτσα 26-29 Αυγούστου 1999, (σε συνεργασία με Χρ. Σούλη, Κ. Γραβάνη).
«Πασσαρών: Η πρωτεύουσα των Μολοσσών, Πύρρος: στα χνάρια του Μεγαλέξανδρου», Ιστορικά 37 (29 Ιουνίου 2000), σ. 32-35.
«Η ανοικοδόμηση των Ιερών, Πύρρος: στα χνάρια του Μεγαλέξανδρου», Ιστορικά 37 (29 Ιουνίου 2000), σ. 26-31.
«Το Μαντείο της Δωδώνης, Η αγωνία της πρόγνωσης». 2. Αρχαία ελληνικά μαντεία, Επτά Ημέρες, Καθημερινή 28/11/2004, σ. 18-21 (σε συνεργασία με Α. Γκάρτζιου).
Βιβλιογραφία
Φ. Μ. Πέτσας – Γ. Α. Σαραλής, Αρίστη και Δυτικό Ζαγόρι, Αθήνα 1982, 333 – 334