Νεγάδες - Οικία Γκινόπουλου (σήμερα Δημητρίου Τζιμόπουλου)

Διώροφη κατοικία. Σήμερα, ένα μεγάλο τμήμα της, το οποίο δεν ανήκει στο Δ. Τζιμόπουλο, έχει καταρρεύσει.
Νεγάδες
Διακοσμημένοι χώροι

Ανώγειο: κρεβάτα και ένα δωμάτιο συνεχόμενο με την κρεβάτα. Επίσης, είναι διακοσμημένος και ένας τοίχος από το τμήμα της οικίας που έχει καταρρεύσει. Ο παραπάνω διάκοσμος είναι ορατός από το δημόσιο δρόμο Νεγάδων - Φραγκάδων, καθώς οι τοίχοι που τον έκρυβαν έχουν καταρρεύσει.

Κατάσταση τοιχογραφιών
Κακή. Παρουσιάζονται αποκολλήσεις του υποστρώματος της ζωγραφικής επιφάνειας. Οι τοιχογραφίες του τμήματος που έχει καταρρεύσει είναι εκτεθειμένες στα καιρικά φαινόμενα.
Περιγραφή διακόσμου

Τμήμα της οικίας που δεν έχει καταρρεύσει: ο διάκοσμος αναπτύσσεται σε τρεις οριζόντιες ζώνες. Η ζωφόρος περιλαμβάνει εξοχικά τοπία με οικοδομήματα μέσα σε ωοειδή πλαίσια, ενώ ο κάμπος της φέρει «διακοσμητικές πιτσιλιές». Στη μεσαία ζώνη διατάσσονται ορθογώνια διάχωρα με «διακοσμητικές πιτσιλιές», χωρίς να πλαισιώνουν κανένα διακοσμητικό μοτίβο. Τέλος, η κατώτερη ζώνη είναι συνεχής και διακοσμείται με χαρακτηριστικές πιτσιλιές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράσταση στη μεσαία ζώνη της κρεβάτας ενός ένστολου άνδρα που φοράει πηλίκιο και φέρει τουφέκι στην πλάτη. Η παράσταση αναπτύσσεται στον τοίχο δίπλα από την κύρια είσοδο της οικίας. Η φιγούρα είναι στραμμένη προς την κύρια είσοδο.

Τμήμα οικίας που έχει καταρρεύσει: Πρόκειται για ζωγραφικό διάκοσμο που αναπτύσσεται σε τρεις οριζόντιες ζώνες, όπου κυριαρχούν τα φυτικά ροκοκό μοτίβα.

Επιγραφές

Η ζωγραφική διακόσμηση, σύμφωνα με τον Κ. Μακρή, πραγματοποιήθηκε το 1836 από το ζωγράφο Νικόλαο Πασχάλη. Ο Μακρής προφανώς διάβασε επιγραφή που σήμερα δεν υπάρχει.

Παρατηρήσεις

Η οικία κατά το 19ο αιώνα ανήκε στην οικογένεια Γκινόπουλου. Ο Μάνθος Αθανασίου Γκίνου (1755-1822) ήταν σπουδαίος γαιοκτήμονας στη Βλαχία και ασκούσε μεγάλη επιρροή στους ηγεμόνες της. Ο εγγονός του Μάνθος Αθανασίου Γκινόπουλος, γνωστός ως κυρ-Μανθάκης (1838-1883), διετέλεσε υποπρόξενος της Αυστροουγγαρίας στα Γιάννινα. Λόγω της υψηλής του θέσης βοήθησε με πολλούς τρόπους το χωριό του. Ο Ι. Λαμπρίδης τον κατατάσσει στους επώνυμους άνδρες των Νεγάδων και γράφει γι’ αυτόν: «ο Μάνθος Γκινόπουλος, διακρινόμενος επί τη ευφυΐα και παιδεία αυτού». Πέθανε στα Γιάννινα το 1883. Στην κηδεία του, τού αποδόθηκαν τιμές και παρευρέθηκε πλήθος κόσμου. Ο Μάνθος Γκινόπουλος με τη σύζυγό του Καλλιόπη, το γένος Στέφανου Τσαταλόπουλου, απέκτησαν τέσσερις γιούς: τον Αθανασάκη, το Στέφανο, το Σοφοκλή και τον Αλέξανδρο. Ο πρώτος διέμενε στην Αθήνα, ο δεύτερος στη Ρουμανία, ο τρίτος στη Βιέννη και ο τέταρτος στο Μόναχο.

Σύμφωνα με προφορική παράδοση του χωριού Νεγάδων (μαρτυρία Γεωργίου Τσέφα) ο Γερμανός αντιστράτηγος Λαντς, διοικητής του 22ου Σώματος Στρατού των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, που είχε σταλεί στην Ήπειρο, καταγόταν από την οικογένεια Γκινόπουλου. Τη δεκαετία του ’30 όταν πρόεδρος της κοινότητας Νεγάδων διετέλεσε ο Μιχαήλ Τσέφας, του ζητήθηκε από την Αυστρία να βεβαιώσει εάν ο Λαντς ήταν «αρείας» καταγωγής. Σύμφωνα πάντα με την ίδια παράδοση, τα γερμανικά στρατεύματα αφού πρώτα είχαν πυρπολήσει τους Φραγκάδες και κατευθύνονταν προς τους Νεγάδες, δέχτηκαν εντολή του Λαντς από τα Γιάννινα να αλλάξουν πορεία και να μην τους πυρπολήσουν (πληροφορία Γεωργίου Τσέφα, γιου του Μιχαήλ).

Η οικία Γκινόπουλου ήταν άλλοτε μεγαλοπρεπής. Το 1917 την επέλεξε για κατάλυμά του ο Ιταλός αξιωματικός κατά την τρίμηνη διαμονή ιταλικού αποσπάσματος στους Νεγάδες. Εκεί κατέλυσαν επίσης και άλλοι επτά Ιταλοί στρατιώτες.

Τα στοιχεία που μας παραδίδει ο Μακρής για τη χρονολογία διακόσμησης και το ζωγράφο αφορούν μάλλον το τμήμα της οικίας που έχει καταρρεύσει. Οι διακοσμήσεις του τμήματος της οικίας που σώζεται μέχρι σήμερα πρέπει να έγιναν σε διαφορετική χρονική περίοδο ή από διαφορετικό ζωγράφο. Συγγενεύουν πολύ με τις διακοσμήσεις της οικίας Νικολάου Κώνστα, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν το 1855.

Σήμερα η οικία χρησιμοποιείται ως χώρος σταβλισμού ζώων και αποθήκευσης χόρτου.

Πληροφορητές / ιδιοκτήτες
Δημήτριος Τζιμόπουλος. Επάγγελμα: συνταξιούχος κοινοτικός κλητήρας. Τόπος μόνιμης διαμονής: Νεγάδες.
Εικόνες
oikia-ginopoulouoikia-ginopoulou-krevata-1oikia-ginopoulou-krevata-2oikia-ginopoulou-krevata-3

Στέφανος Τσιόδουλος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου - αρχές 20ού αιώνα. Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Ριζάριο Ίδρυμα, Αθήνα 2009