Κουκούλι - Οικία Πλακίδα

Διώροφη κατοικία. Από την νότια πλευρά μαζί με τα υπόγεια φαίνεται τριώροφη. Ακατοίκητη. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο (ΦΕΚ 973/Β/18-8-1973).
Κουκούλι
Διακοσμημένοι χώροι

Ισόγειο: όλοι οι χώροι. Ανώγειο: οντάς.

Κατάσταση τοιχογραφιών
Οι τοιχογραφίες, που είχαν υποστεί μεγάλες φθορές, αποτοιχίστηκαν το 2002 από την 6η Εφορία Νεοτέρων Μνημείων για να συντηρηθούν. Κεντρικό μοτίβο από παράσταση του χαγιατιού κλάπηκε μία πενταετία πριν την αποτοίχιση.
Περιγραφή διακόσμου

Ο διάκοσμος στο ισόγειο διατάσσεται σε τρεις οριζόντιες ζώνες. Τα μοτίβα έχουν δεχτεί τις επιδράσεις του ροκοκό. Στη ζωφόρο απεικονίζονται συμβατικά τοπία με δέντρα. Η κάτω ζώνη φέρει ρομβοειδείς σχηματισμούς. Κάποιες άλλες διακοσμήσεις του ισογείου εμφανίζουν νεοκλασικές επιρροές. Ο οντάς στο ανώγειο φέρει έντονα νεοκλασικά στοιχεία.

Παρατηρήσεις

Η οικογένεια Πλακίδα είχε τεράστια κτηματική περιουσία στη Βεσσαραβία. Ένα από τα μέλη της, ο Ευγένιος Πλακίδας, ευεργέτησε με διαθήκη του το Κουκούλι και την πόλη των Ιωαννίνων. Η οικία είχε υποστεί επισκευές και προσθήκες σε διάφορα χρονικά διαστήματα.

Τα αρχιτεκτονικά στοιχεία και ο ζωγραφικός διάκοσμος του ανωγείου έχουν δεχτεί τις επιδράσεις του νεοκλασικισμού. Αντίθετα, στο ισόγειο επικρατούν τα παλαιότερα αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά συστήματα. Το γεγονός ότι στο ανώγειο έχει διακοσμηθεί μόνο ένα δωμάτιο ίσως οφείλεται στον εκπατρισμό της οικογένειας έπειτα από τη μεγάλη ληστεία που έπληξε το αρχοντικό στα 1892.

Κατά τους τελευταίους μήνες του έτους 1997 (πληροφορία του Κουκουλιώτη Ιωάννη Βακάμη) κλάπηκε (αποκολλήθηκε) τμήμα της ζωγραφικής επιφάνειας του τοίχου του χαγιατιού. Πρόκειται για το κεντρικό μοτίβο σύνθεσης (ανθοδοχείο με άνθη) που έχει καταχωριστεί φωτογραφικά στο βιβλίο του Κίτσου Μακρή για τους Χιονιαδίτες ζωγράφους.

Εικόνες
oikia-plakida-1oikia-plakida-2oikia-plakida-3

Στέφανος Τσιόδουλος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου - αρχές 20ού αιώνα. Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Ριζάριο Ίδρυμα, Αθήνα 2009