Δίκορφο - Οικία Στάθη

Διώροφη κατοικία. Κατοικείται περιστασιακά.
Δίκορφο
Διακοσμημένοι χώροι

Ισόγειο: δύο μαντζάτα, χαγιάτι, διάδρομος που οδηγεί από το χαγιάτι στο μαγειριό. Ανώγειο: οντάς.

Κατάσταση τοιχογραφιών
Αρκετά καλή.
Περιγραφή διακόσμου

Λιτός νεοκλασικός διάκοσμος με ανθοδοχεία, μπουκέτα και το κέρας της Αμάλθειας. Όλα τα μοτίβα αναπτύσσονται σε μονοχρωματικό κάμπο. Στο χαγιάτι εικονίζονται δύο νεανικές γυναικείες φιγούρες, οι οποίες περιβάλλονται από γιρλάντες και διακοσμητικά μοτίβα. Η μία κρατάει στο ένα της χέρι δρεπάνι, ενώ η άλλη γιρλάντα με λουλούδια. Η δεύτερη φέρει στο μέτωπο άνθινο στεφάνι. Το συμβατικό έδαφος πάνω στο οποίο πατούν είναι κίτρινο χορτάρι και ανθισμένη γη αντίστοιχα. Σε τοίχο του χαγιατιού έχει φιλοτεχνηθεί οικόσημο με ερωτιδείς.

Επιγραφές

«1876». Χρονολογία σε εντοιχισμένη πλάκα στον εξωτερικό τοίχο κάτω από τη στέγη.

Στο θυρεό του χαγιατιού: «ΕΑΝ. Ο. ΘΕΟΣ! ΜΕΘ! ΗΜΩΝ! ΟΥΔΕΙS. ΚΑΘ! ΗΜΩΝ! ΜΑΪΟΥ 25 ΣΤΑΣΟΥΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ ΣΤΑΘΗ! 1907.».

Παρατηρήσεις

Ο Αναστάσιος ή Στασούλης Στάθης ήταν από τους ευπορότερους Δικορφιώτες. Στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας διατηρούσε φούρνο και κρεοπωλείο. Μεγάλο μέρος της περιουσίας του διέθεσε σε κοινωφελή έργα. Με χρήματά του κτίστηκαν στο Δίκορφο: α) το γεφύρι κοντά στο μύλο, β) το Αρρεναγωγείο και γ) το εξωκκλήσι του αγίου Δημητρίου, το οποίο έχει καταρρεύσει. Επίσης, επιστάτησε στην ανέγερση του κοινοτικού καταστήματος του χωριού.

Οι ευρύχωροι χώροι του σπιτιού σε συνδυασμό με τη θέση του κοντά στο μεσοχώρι, συνέβαλαν ώστε το σπίτι αυτό να επιλεγεί από τα γερμανικά αποσπάσματα κατοχής ως τόπος διαμονής τους όσες φορές περνούσαν από το Δίκορφο. Αργότερα, κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, εγκαταστάθηκαν σε αυτό και άντρες του ΕΛΑΣ. Επόμενο ήταν να προκληθούν στο σπίτι μεγάλες ζημιές.

Η μεγάλη καταστροφή επήλθε από την εποχή που διέμεναν στο σπίτι τα γερμανικά αποσπάσματα. Συγκεκριμένα, οι τοίχοι του οντά είχαν κατατρυπηθεί με καρφιά από τα οποία οι στρατιώτες κρεμούσαν τα όπλα τους.

Σε τοίχο του χαγιατιού ήταν ζωγραφισμένες άλλες δύο γυναικείες φιγούρες, οι οποίες έχουν καταστραφεί εδώ και πολλά χρόνια. Στο ανώγειο μόνο ο οντάς έφερε ζωγραφικό διάκοσμο. Σήμερα σώζονται μόνο σπαράγματα διακοσμητικής ζωφόρου κάτω από το ταβάνι.

Σύμφωνα με την παράδοση της οικογένειας, ο Στασούλης Στάθης άρχισε να διακοσμεί τους τοίχους του σπιτιού από το ισόγειο. Στο ανώγειο διακόσμησε τον έναν οντά, αλλά ο επερχόμενος θάνατός του ανέστειλε το εγχείρημά του να διακοσμήσει το σύνολο των χώρων. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, τις ζωγραφιές είχε φιλοτεχνήσει ο Αναστάσιος Βούρης. Το σπίτι αυτό, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, δέχτηκε στο παρελθόν δύο ληστρικές επιδρομές. Στη μία από τις δύο, γύρω στα 1920, οι ένοικοι κατάφεραν να διαφύγουν από μυστική δίοδο που οδηγούσε στο πίσω μέρος της οικίας.

Πληροφορητές / ιδιοκτήτες
Ντίνος Στάθης (απόγονος του Στασούλη Στάθη και ένας από τους σημερινούς ιδιοκτήτες). Τόπος μόνιμης διαμονής: Αθήνα.
Εικόνες
oikia-stathi-xagiati

Στέφανος Τσιόδουλος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου - αρχές 20ού αιώνα. Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Ριζάριο Ίδρυμα, Αθήνα 2009