Φραγκάδες

Ονομασία Χωριού
Φραγκάδες
Υψόμετρο (μέτρα)
960
Τοπολογία
Ορεινός οικισμός στις νοτιοανατολικές πλαγιές του όρους Τύμφη, στο κεντρικό τμήμα της περιφερειακής ενότητας Ιωαννίνων
Κάτοικοι (απογρ. 2011)
77
Στοιχεία ιστορίας

Το όνομά του, κατά τους ιστορικούς, οφείλει στον Αντώνιο Φράγκο που δολοφόνησε το 1384 το Σέρβο ηγεμόνα των Ιωαννίνων Θωμά Πρελούμπο. Ιδρύθηκε σε απροσδιόριστο χρόνο και πάντως πριν από την ίδρυση της Βοτσάς (672 μ.Χ.). Στην αρχή ήταν ένας μικρός οικισμός κτηνοτρόφων και καλλιεργητών χωραφιών και αμπελιών. Μεγάλωσε αρκετά το 1583, όταν συγκεντρώθηκαν σε αυτό οι κάτοικοι των γύρω διαλυθέντων οικισμών Τσανάδες, Στρουμπέτσικο, Σελάνια και Λίνου. Το 1870 είχαν 900 κατοίκους και με την απελευθέρωση το 1913 είχαν 367. Η αποδημία από τη μια πλευρά και οι ληστείες και ο πόλεμος από την άλλη συνετέλεσαν στη μείωση του πληθυσμού.

Οι Φραγκαδιώτες ταξιδεύονταν, από το 18ο αιώνα και ύστερα, κυρίως στη Ρουμανία. Πολλοί από αυτούς έγιναν πλούσιοι και ευεργέτησαν το χωριό τους και ευρύτερα το Ζαγόρι. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται οι Ιωάννης Βασακόπουλος, η Βελέντζα ή Στεφανίδου Χρυσή, ο Βελέτζας ή Τόλης Βασίλειος, ο Αλέξης Κανέτσιος και οι Χατζόπουλοι Γεώργιος, Ιωάννης και Κων/νος. Φραγκαδιώτης ήταν και ο Γεώργιος Τισσαμενός που σπούδασε στο Βουκουρέστι. Έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τρίπολης, στη μάχη του Πέτα (1822) και ήταν γραμματικός του Παπαφλέσα. Διετέλεσε διευθυντής στο υπουργείο Ναυτικών, υπουργός οικονομικών, διευθυντής της Αστυνομίας Αθηνών και Πειραιώς και πρόεδρος του ελεγκτικού συνεδρίου. Διακεκριμένη προσωπικότητα υπήρξε και ο Ιωάννης Αργυριάδης, ανιψιός του Τισσαμενού, εξαίρετος Παιδαγωγός και Διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής κατά τα έτη 1883-91.

Οι Φραγκάδες κάηκαν από τους Γερμανούς το 1943. Οι κάτοικοί τους όμως ξαναέφτιαξαν το κατεστραμμένο χωριό.

βλ. Μακρής Ε., Τα Ζαγοροχώρια, Ιωάννινα 1996

επίσης βλ. βιβλιογραφία για το Ζαγόρι

Φυσικό περιβάλλον

Γραφικό χωριό χτισμένο σε περίοπτη θέση στην πλαγιά του βουνού, αγναντεύει όλα τα ''ριζά'' και την οροσειρά του Μιτσικελιού

Αρχιτεκτονική - Μνημεία

Συντηρούνται πολλά αρχοντικά. Περίφημη και εντυπωσιακή είναι η κεντρική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (1779) με το επιβλητικό καμπαναριό

Δημογραφική εξέλιξη
1928: 291
1940: 269
1951: 192
1961: 203
1971: 139
1981: 158
1991: 116
2001: 105
2011: 77
Πανηγύρι

Το τοπικό πανηγύρι διοργανώνεται κάθε χρόνο γύρω από τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου. Συνήθως το πανηγύρι ξεκινά το βράδυ της 14ης Αυγούστου και κρατά 2 ημέρες. Τα τελευταία χρόνια διοργανώνεται, ανήμερα της γιορτής και ημερήσιο πανηγύρι το οποίο ξεκινά περίπου το μεσημέρι.