ΣΠΑΘΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ (1837 - 1897)
Γεννήθηκε στο Λιασκοβέτσι Ζαγορίου. Έμαθε τα πρώτα γράμματα στα σχολεία του χωριού του. Κατόπιν, φοίτησε στη Ριζάρειο Σχολή Ζαγορίου από το 1852 έως το 1856. Μετά την αποφοίτησή του σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου διακρίθηκε για τη φιλομάθεια και την επιμέλειά του. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Αργυριάδη από τις Φραγκάδες και μετέφρασαν από τα γερμανικά το έργο του CNILER «Νύμφη της Μεσσήνης» και το «Πολιτικά των Ρωμαίων» του Κάππιου. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο, στάλθηκε από την ελληνική κυβέρνηση στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας στη Γερμανία, όπου φοίτησε για τέσσερα χρόνια Φιλοσοφία και Παιδαγωγικά.
Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1867 και διορίστηκε αμέσως Καθηγητής στη Ριζάρειο Σχολή. Το 1871 διορίστηκε Καθηγητής και στο Αρσάκειο Παρθεναγωγείο.
Υπήρξε μέλος πολλών εκπαιδευτικών συλλόγων και επιτροπών και δεν έχασε ποτέ το ενδιαφέρον του για την Ήπειρο.
Εργάστηκε με ζήλο πάνω στα θέματα της παιδαγωγικής. Δημοσίευσε πολλές μελέτες σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά της εποχής του και ιδιαίτερα στο «Ευαγγελικός Κήρυξ». Παράλληλα, έγραψε ειδικά παιδαγωγικά βιβλία για τους δασκάλους της χώρας. Κυκλοφόρησε σε δύο τόμους το «Παιδαγωγός» και έπειτα το «Παιδαγωγική», τα οποία βραβεύτηκαν από τους διαγωνισμούς του Υπουργείου Παιδείας, ενώ το πρώτο μεταφράστηκε και στα βουλγάρικα. Δημοσίευσε κι άλλα βιβλία, όπως τα «Ψυχολογία», «Λογική», «Ρωμαϊκή Ιστορία» για τους μαθητές των τάξεων του Γυμνασίου, τα οποία, επίσης, βραβεύτηκαν στους διαγωνισμούς διδακτικών βιβλίων του 1894.
Άλλα έργα του είναι τα ακόλουθα :
Εγχειρίδιον Παιδαγωγικής, Αθήναι 1875
Περί του ηθικού χαρακτήρος της κατά Πλάτωνα Παιδείας, Αθήναι 1878
Έλεγχος της τε κρίσεως και κριτών του Παιδαγωγού μου της Παιδαγωγικής Χ. Παπαδόπουλο, Αθήναι 1884
Ιστορία της Παιδαγωγικής, Αθήναι 1888
Σχολική Παιδαγωγική, Αθήναι 1888
Οικιακή Παιδαγωγική, Αθήναι 1889
Σύστημα φιλοσοφικών παιδαγωγικών μαθημάτων, Αθήναι
Παιδαγωγική περιλαμβάνουσα συνοπτικώς ιστορίαν της παιδαγωγικής, Ψυχολογίαν, Γενικήν Παιδαγωγικήν και Διδακτικήν, Αθήναι 1894
Το περί ψυχής πρόβλημα, Αθήναι 1953
Βιβλιογραφία
Λαζαρίδης Κώστας Π., Ζαγορίσιες Προσωπικότητες, Ο Παιδαγωγός Αριστείδης Σπαθάκης από το Λιασκοβέτσι – Ζαγορίου, Το Ζαγόρι μας 63 (1983) 7, 14
Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 60 - 61