ΣΕΜΙΤΕΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (1830 - 1898)
Γεννήθηκε στο Μονοδέντρι Ζαγορίου. Αφού αποφοίτησε από τη Ριζάρειο Σχολή σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και κατόπιν στο Βερολίνο. Εδώ εκπόνησε διδακτορική διατριβή με τίτλο «Epiroticorum liber Primus» με θέμα διάφορα γεωγραφικά και ιστορικά ζητήματα της Ηπείρου. Ακολούθως, επέστρεψε στην Ελλάδα και υπηρέτησε ως Καθηγητής στο Γυμνάσιο Πατρών, ως Τμηματάρχης στο Υπουργείο Παιδείας και από το 1868 ως Τακτικός Καθηγητής της Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας ως το θάνατό του.
Ο Σεμιτέλος έγινε ευρύτερα γνωστός από την κριτική που δέχτηκε από τον ποιητή Γ. Σουρή, ο οποίος τον κατηγόρησε με στίχους του στην εφημερίδα του «Ρωμηός» για την αποτυχία του στις φιλολογικές του εξετάσεις. Ωστόσο, ο ποιητής, όταν έμαθε για το θάνατο του διδασκάλου του αφιέρωσε τους ακόλουθους στίχους :
Με δάκρυ ραίνομε πικρό
Του Σεμιτέλου τον νεκρό.
Δέξου κι' εμένα, Δάσκαλε, να κλάψω τον νεκρό σου,
να θυμηθώ παλιά ζωή μπροστά στο φέρετρό σου.
Με το μεγάλο το Σχολειό
στον Δάσκαλό μου τον παλιό
κλίνω τα δυο μου γόνατα, θλιμμένος παραστέκω
και της σεμνής σοφίας του σεμνό τραγούδι πλέκω.
Κι αν γέλασα καμιά φορά,
τα ρήματα του Φασουλή
δεν βγαίνουνε φαρμακερά
δεν κρύβουν πάθος και χολή
Μούσες θρηνούν περίλυπες και στο δικό σου μνήμα
Κι αν του «Ρωμιού» σ’ επίκρανε περιγελάστρα ρίμα,
Μα την σοφή σου την κορφή την στεφανώνω τώρα
Τον μαθητή τον άκακο σαν άκακος συχώρα.
(Ρωμηός 19 Δεκ. 1898)
Μετά το θάνατό του γράφτηκε στην εφημερίδα «Εστία» : «Αρκούσιν η «Μετρική» και η «Αντιγόνη» του δια να τον αποθανατίσουν, αι δε φιλολογικαί συζητήσεις, αίτινες εν Ευρώπη διεξήχθησαν κατόπιν της σπουδαιοτάτης της «Αντιγόνης» του εκδόσεως, τον έθεσαν εις την πρώτην τάξιν και των ξένων ακόμη φιλολόγων. Εξέθρεψε γενεάς ολοκλήρους η Λατινική γραμματική του, οι δε πρωτότυποι έμμετροι κανόνες του άφησαν εποχήν...».
Έργα του είναι τα :
Ηπειρωτικών (βιβλίον πρώτον), Βερολίνον 1854
Λατινική Γραμματική, Αθήναι 1884
Ελληνική Μετρική, Αθήναι 1886
Διορθωτικά εις Ευριπίδην, που δημοσιεύτηκαν στον 13 τόμο (1889) του Bulletin de Correspondance Hellénique,
Διορθωτικά εις Πίνδαρον και Σοφοκλέα, στα Mélanges Weil (Paris 1898),
Πινδάρου σχόλια Πατμιακά, Αθήναι
Αντιγόνη Σοφοκλέους, έκδοση της Ζωγράφειου Βιβλιοθήκης, σειράς που εκδίδονταν με την επιμέλεια του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου της Κωνσταντινούπολης, Αθήνα 1887.
Βιβλιογραφία
Βιζουκίδης Περικλής, Η συμβολή των Ηπειρωτών εις το έργον του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ηπειρωτικά Χρονικά 12 (1937) 7
Καλιτσουνάκις Ιωάννης Ε., Δημήτριος Σεμιτέλος, Ηπειρωτικόν Μνημείον 1 (1927), 341-343
Κραψίτης Βασίλης, Λόγιοι της Ηπείρου (1430-1912), Τόμος Α’, Αθήνα, 1979, 171-172
Λαμπρίδης Ιωάννης, Ηπειρωτικά Μελετήματα, Τεύχος Όγδοον : Ζαγοριακά, Μέρος Α, Εν Αθήναις, Εκ του Τυπογραφείου Αναστασίου Ν. Τρίμη, 1889, 61 - 62
Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 59 - 60