ΝΟΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ (1940 - )

Γεννήθηκε το 1940 στην Αδριανή Δράμας από γονείς από τη Βωβούσα Ζαγορίου. Η οικογένειά του εκτοπίστηκε από τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1943. Σπούδασε στην Αθήνα και την Φρανκφούρτη νομικά και κοινωνιολογία, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του, καθώς η χρεοκοπία της οικογενειακής επιχείρησης απ' την οποία αντλούσε το εισόδημά του τον υποχρέωσε να οδηγηθεί αρκετά νωρίς στην βιοπάλη. Έκτοτε έζησε και εργάστηκε για μεγάλα διαστήματα στη Δυτική Ευρώπη (1962-1975).

Έγραψε και ραδιοσκηνοθέτησε παιδικές εκπομπές για το ραδιόφωνο και σκηνοθέτησε για την κρατική τηλεόραση ενημερωτικές εκπομπές (1975-97). Δίδαξε τεχνική σεναρίου στο τμήμα επικοινωνίας του Παντείου Πανεπιστημίου (1993-95). Στη δεκαετία του '80 συνεργάστηκε σε σενάρια κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών με τους σκηνοθέτες Χατζή, Παναγιωτόπουλο, Αγγελόπουλο, Σμαραγδή, Λαμπρινό και Βούλγαρη. Μεταξύ 2004 - 2007 διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.

Έχει λάβει διάφορες διακρίσεις όπως Ford Foundation Grant (1975-76), Fullbright Grand για το International Writing Program του Πανεπιστημίου της lowa (1978), Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1983), Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1993), Βραβείο Διηγήματος περιοδικού Διαβάζω (1996).

Παρατίθεται απόσπασμα από το «Ένα χαμένο δελτίο ταυτότητας», από τη συλλογή διηγημάτων «Ο παλαιός εχθρός» που δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις Καστανιώτη το 2004 :

«Ο Κοσμάς εδώ και λίγες μέρες είχε αποφασίσει να ψάξει για καμιά δουλειά, καθώς γινόταν ολοφά­νερο πως, για την ώρα τουλάχιστον, δεν μπορούσε να περιμένει τίποτα από το καφενείο. Όταν τις προάλ­λες πρότεινε να πάρει τη θέση του σερβιτόρου που εί­χε φύγει, ο ξάδερφος είχε πει καγχάζοντας, «Θα α­πολύσω κι εμένα αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση», κι επειδή τον είδε να στενοχωριέται θέλησε να του το γλυκάνει, «Λίγη υπομονή, μωρέ ξάδερφε, και θα φτιάξουν τα πράγματα!» είχε πει, προσπαθώντας μα­ταίως να κάνει τα πικρά γλυκά.

Υπομονή ξεϋπομονή, ο Κοσμάς, που τώρα πια ο γυρισμός του στο χωριό θα έμοιαζε με την ταπεινωτική επιστροφή της νύφης στο σπίτι των γονικών της, είχε έναν παραπανήσιο λόγο να θέλει να φύγει. Είχε απλώσει χέρι πάνω στη Νίτσα, τη γυναίκα του ξαδέρφου του, ένα απομεσήμερο που 'χε βαλθεί ο ουρανό­ς να βρέχει ασταμάτητα κι ο άλλος έλειπε στη Θήβα να διαπραγματευθεί τα τραπεζοκαθίσματα μιας χρεωκοπημένης καφετέριας. Κάθονταν κι έπιναν κα­φέ κι απ' το παράθυρο του πρώτου πατώματος έβλεπαν το νερό να κατεβαίνει στον στενό δρόμο χωρίς συγκρατημό. Ένας τεράστιος υδάτινος βόας έβαζε κι έβγαζε το βορβορώδες και αφρίζον σώμα του μέσα από υπόγεια σπίτια, ισόγεια μικρομάγαζα και αστραφτερές λιμουζίνες, κουβαλώντας σκαμνιά, κουβέρτες και μαξιλαροθήκες, κασέλες, πλαστικές πολυθρόνες και ξεκοιλιασμένες βαλίτσες. Η βουή του νερού μπερδευόταν με φωνές απόγνωσης και παρακάλια, μαζί με άλλες φωνές που έδιναν κουράγιο κι ανακατεύο­νταν με κλάματα και στριγγλίσματα μωρών. Ο Κο­σμάς είχε αγριευτεί και εντελώς ασυναίσθητα, με έ­ναν αυτόματο τρόπο, είχε κατεβάσει το χέρι του, που το κρατούσε διπλωμένο πάνω στο στομάχι, και έσφι­ξε το χέρι της Νίτσας που στεκόταν δίπλα του. Ε­κείνη είχε τραβηχτεί ένα βήμα δίνοντας του να καταλάβει πως, είτε από λάθος είτε ηθελημένη, η χειρονο­μία ήταν κομμένη και δεν θα ’πρεπε να έχει συνέχεια».

Βιβλία του είναι τα :

Νεράιδα της Αθήνας, Άμστερνταμ 1974, Επιφάνεια 1975, Νεφέλη 1982

Πολυξένη, Αθήνα 1974, Τραμ 1978, Νεφέλη 1982.

Το τρυφερό δέρμα, Καστανιώτης 1982, 1984, 1998.

Τα καλύτερα χρόνια, Καστανιώτης 1984, 1987.

Το πέμπτο γένος, Καστανιώτης 1988.

Ονειρεύομαι τους φίλους μου, Καστανιώτης 1990, 1991, 1999.

Ο τύμβος κοντά στη θάλασσα, Καστανιώτης 1992, 1994. 

Ο άνθρωπος που ξεχάστηκε, Καστανιώτης 1994, 1995. 

Τα θολά τζάμια, Καστανιώτης 1996, 1997. 

Μικρά ταξείδια, Καστανιώτης 1998, 1999.

Φωτεινή Μαγική, Καστανιώτης 2000.

Η Παναγίτσα του μπερντέ, Μεταίχμιο 2002.

Από τη μια εικόνα στην άλλη, Καστανιώτης 2003.

Ο παλαιός εχθρός, Καστανιώτης 2004.

Φύλλα καπνού, Εστία 2005.

Ναυαγίων πλάσματα, Κέδρος 2009.

Ο καιρός του καθενός, Καστανιώτης 2010.

Βιβλιογραφία

Μπενάτσης Απόστολος,  «Δημήτρης Νόλλας : μια ερμηνευτική προσέγγιση», Πρακτικά Α΄ Πανελληνίου Επιστημονικού Συνεδρίου Η Λογιοσύνη του Ανατολικού Ζαγορίου (Ανατολικό Ζαγόρι 2001 Ιουν. 22-24), Δήμος Ανατολικού Ζαγορίου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων - Φιλοσοφική Σχολή - Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας - Τομέας Φιλοσοφίας, Ιωάννινα 2002, 171 - 181

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 41