ΖΗΣΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ (1920 - 1976)
Γεννήθηκε στα Κάτω Ραβένια Ζαγορίου. Φοίτησε στο Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς και το 1940 πήρε το πτυχίο του. Κατόπιν έγινε δάσκαλος στο Θέμελο Φαναρίου και διορίστηκε στο Καστρί Ηγουμενίτσας. Το 1950 του απονεμήθηκε έπαινος και τιμητική διάκριση για την υπηρεσία του. Το διάστημα 1952 – 1954 έλαβε μετεκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1964 – 1966 εκπόνησε διδακτορικό στη Φιλοσοφία της Παιδείας με υποτροφία της Αμερικανικής Κυβέρνησης στο κολλέγιο SAN DIELO των ΗΠΑ.
Στράφηκε από την πρώτη στιγμή κατά της δικτατορίας. Την παραμονή του εορτασμού της 21ης Απριλίου 1969 έστειλε στον Υπουργό Παιδείας Θεόφιλο Παπακωνσταντίνου αναφορά όπου μεταξύ άλλων έγραψε :
«Η γένεση, επικράτηση και ανοχή του στρατιωτικού κινήματος της 21ης Απριλίου προδίδει μια βαθιά θρησκευτική και πνευματική κρίση σε όλους τους τομείς (Κλήρος, Πολιτεία, Τύπος, Τύπος, Ανώτατα Πνευματικά Ιδρύματα, πολιτική ηγεσία, Λαός, Στρατός) όπου το Αγ. Πνεύμα, που καρπός του είναι η αλήθεια, πίστη, φρόνηση, αγάπη, ελευθερία, παρρησία, ενότητα, δικαιοσύνη και χαρά, είναι απών, εκεί η βία, τα όπλα κυβερνούν. Η χώρα μας ουδέποτε υπήρξε Χριστοκεντρική γι’ αυτό και οι Κυβερνήσεις της δεν υπήρξαν Λαοκεντρικές. Υπάρχουν οξύτατες κοινωνικές αντιθέσεις και αδικίες.
Λίγοι συντηρητικοί αξιωματικοί και μια ασήμαντη μειοψηφία της άκρας δεξιάς βίαια και ανεξέλεγκτα διαχειρίζονται δυο χρόνια τώρα τους πνευματικούς και υλικούς μας θησαυρούς. Από πού αντλούν το δικαίωμα; Στρατιωτικοί μας κυβέρνησαν και ως δικτάτορες και ως πρωθυπουργοί σε αστικές κυβερνήσεις και απέτυχαν.
Δεν θα πάω στο σχολείο την 21ην Απριλίου, αν γίνει γιορτή. Είναι καιρός για αρετή και κάθαρση. Ο πόνος και η τραγωδία μέστωσε το Λαό μας. Σας ικετεύω ακούστε τη φωνή ενός δασκάλου του Λαϊκού Σχολείου. Στο αρχαίο δράμα ο χορός, ο λαός κάνει με ευτολμία υποδείξεις στους πρωταγωνιστές. Μιλήστε με τον Αρχιεπίσκοπο και με αγάπη αναλύστε στους ισχυρούς της ημέρας ότι η παραμονή τους στην εξουσία εγκυμονεί απροσμέτρητη καταστροφή».
Οι προσπάθειες του Υπουργού να τον μεταπείσει απέτυχαν και ο Ν. Ζήσης τέθηκε σε διαθεσιμότητα για έναν ολόκληρο χρόνο. Εντούτοις, εξακολούθησε να καταγγέλλει τη Δικτατορία με αποτέλεσμα το 1971 να απολυθεί με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, διότι «επέδειξεν δράσιν ασυμβίβαστον προς την έννοιαν και τα καθήκοντα του δημοσίου υπαλλήλου». Επανήλθε στην υπηρεσία του το 1974. Ένα χρόνο αργότερα εκπροσώπησε το Υπουργείο Παιδείας στο Συνέδριο – Διεθνές Σεμινάριο μετεκπαιδεύσεως διδακτικού προσωπικού σε πειραματικές μελέτες σχετικά με το περιβάλλον. Το 1976 έγινε Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης και λίγο αργότερα Επόπτης. Σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα στην Κοζάνη στα τέλη του 1976.
Εξέδωσε τα βιβλία «Το πνεύμα της Νέας Αγωγής και τα πρώτα σχολικά βήματα» (1953) και «Αλφαβητισμός, πρότυπο σύστημα. Διάπλαση χαρακτήρα, ανάγνωση, γραφή, αριθμητική» (1972).
Βιβλιογραφία
Ζήσης Νικηφόρος, Ο παιδαγωγός Νικηφόρος Ζήσης : από τη ζωή και το έργο του : δοκίμια για την Παιδεία και τη Δημοκρατία, Αθήνα : Εκδ. Μήνυμα, 1978.
Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 23