ΒΩΖΑΝΗΣ ΒΡΑΝΟΣ (1846 - 1895)

Γεννήθηκε το 1846 στο χωριό Γρεβενίτι του Ζαγορίου. Με τη βοήθεια της οικογένειας του θείου του Χριστόφορου, Επισκόπου Απολλωνιάδας, τέλειωσε στα Ιωάννινα το Ελληνικό Σχολείο και την πρώτη τάξη της Ζωσιμαίας Σχολής. Το 1862 γράφτηκε στη Ριζάριο Σχολή και, αφού αποφοίτησε το 1867, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Παράλληλα, εργάστηκε ως δάσκαλος των ελληνικών γραμ­μάτων στη Γαλλική Πρακτική Σχολή της Σμύρνης και συγκέντρωσε χρήματα για τις σπουδές του στο εξωτερικό. Το 1871 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Halle στη Γερμανία, από όπου πήρε δίπλωμα το 1873. Αφού έλαβε ειδίκευση στη Φιλολογία και την Παιδαγωγική, επέστρεψε στην Ελλάδα κι εργάστηκε ως Καθηγητής στις Σέρρες, στο Μοναστήρι, στις Κυδωνιές, ενδεχομένως και στην Τραπεζούντα. Το 1878 ήταν Υποδιευθυντής της Σχολής Χάλκης και από το 1879 στο Ελληνικό Λύκειο της Κωνσταντινούπολης, ενώ δίδασκε ταυτόχρονα στο Ζάπειο Παρ­θεναγωγείο και σε άλλα εκπαιδευτήρια της Πόλης. Πέθανε, από πνευμονία το 1895 στην Κωνσταντινούπολη σε ηλικία 49 ετών.

Ο θάνατός του συντάραξε τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης. Ο τύπος έγραψε: «...συνδυάζων εν θαυμασία αρμονία τα εις διδάσκοντα αναγκαιούντα προσόντα, θησαυρόν γνώσεων και ευρυμάθειαν μετά σπανίας μεταδοτικότητος και γοητείας περί το διδάσκειν, ο λαμπρός εκείνος χαρακτήρ, εφείλκυε την αγάπην των μα­θητών αυτού μέχρι λατρείας, αλλά και απεριόριστον το σέβας, διότι κατόρθου θαύμα τι, όπερ ολίγοι των παρ’ ημίν επιτυγχάνουσιν, είχε δηλαδή την μυστηριώδη τέχνην να εμπνέη βαθυτάτην ευλάβειαν εις τους μαθητάς, χωρίς να περιορίζη την ελευθερίαν αυτών…»

Στο έργο του περιλαμβάνονται πολύτιμες θεολογικές και φιλολογικές πραγματείες, φιλοσοφικές και αισθητικές ερμηνείες Ελλήνων κλασικών, η διατριβή του με τίτλο: «Η καθ’ Όμηρον Παλλάς Αθήνη» και μελέτες που δημοσιεύτηκαν σ' εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια της Κωνσταντινούπολης.

Βιβλιογραφία

Βιζουκίδης Περικλής Κ., Βράνος Βωζάνης, Ηπειρωτικά Χρονικά (1927), 23

Κραψίτης Βασίλης, Λόγιοι της Ηπείρου (1430-1912), Τόμος Α’, Αθήνα, 1979, 117-118

Παπαευσταθίου-Τσάγκα Μαρία, Ο λόγιος-παιδαγωγός Βράνος Βωζάνης, εκ Γρεβενιτίου, Πρακτικά Α΄ Πανελληνίου Επιστημονικού Συνεδρίου Η Λογιοσύνη του Ανατολικού Ζαγορίου (Ανατολικό Ζαγόρι 2001 Ιουν. 22-24), Δήμος Ανατολικού Ζαγορίου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων - Φιλοσοφική Σχολή - Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας - Τομέας Φιλοσοφίας, Ιωάννινα 2002, σ. 121-146

Παπαζήσης Δημήτριος, Βιογραφική συλλογή λογίων Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας (Ηπείρου – Θεσσαλίας – Μακεδονίας), Ηπειρωτική Εστία 25 (1976) 355

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 13