ΒΑΡΤΖΩΚΑΣ (ΒΑΡΖΩΚΑΣ) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΙΩΑΝ. (1910 - 1995)

Γεννήθηκε στο Καπέσοβο Ζαγορίου. Αφού έμαθε τα πρώτα γράμματα στο χωριό του, φοίτησε στο Διδασκαλείο Ιωαννίνων. Εργάστηκε ως αναπληρωτής δάσκαλος στο Κουκούλι κι έπειτα στη Θεσσαλονίκη, στα εκπαιδευτήρια «Βαλαγιάννη». Ακολούθως, διορίστηκε στο Καπέσοβο και σε άλλα χωριά του Ζα­γορίου και των Ιωαννίνων. Το 1966 έγινε Αναπληρωτής Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων Κόνιτσας μέχρι το 1968 που συνταξιοδοτή­θηκε.

Επέδειξε ενδιαφέρον για την ιστορία του χωριού του και την προσωπικότητα του Αλέξη Νούτσου, για τον οποίο συνέγραψε βιβλίο βασιζόμενος στο αρχείο εγγράφων που βρήκε από τον προπάπ­που του Κωνσταντίνο Βαρτζώκα, το οποίο εμπλούτισε με παλιά έγγραφα από τις οικογένειες του Καπεσόβου. Κατά τη διάρκεια της κατοχής κι ενώ υπηρετούσε ως δάσκα­λος στο Καπέσοβο οργάνωσε λαογραφικό μουσείο στις αίθουσες της Πασχαλείου Σχολής, το οποίο καταστράφηκε στον εμφύλιο πόλεμο. Ωστόσο, διέσωσε περίπου διακόσια παλιά έγγραφα για την ιστορία του χωριού του και του Ζαγορίου και τη Χάρτα του Ρήγα Φεραίου. Παράλληλα, με τη συμβολή των μαθητών του δημιούργησε ένα σχολικό κήπο, ο οποίος βραβεύτηκε από το Υπουργείο Παιδείας.

Ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, την οποία αγάπησε με πάθος. Τα παιδικά του έργα έχουν ως πηγή έμπνευσης τη χαράδρα του Βίκου και την Γκαμήλα. Με ζωηρά χρώματα αποτυπώνει βράχια, ποτάμια, γεφύρια, ξωκλήσια και τοπία από περιοχές γύρω από τα Ιωάννινα αλλά και την ίδια την πόλη. Εδώ οργάνωσε 3 εκθέσεις ζωγραφικής και αγιογραφίας το 1974, το 1985 και το 1989. Το 1984 εξέθεσε έργα του στην Πασχάλειο Σχολή Καπεσόβου και στους Κή­πους Ζαγορίου, ενώ συμμετείχε με αντιπροσωπευτικά του έργα σε εκθέσεις στην Αθήνα και στα Ιωάννινα.

Ανέπτυξε και συγγραφική δραστηριότητα εκδίδοντας 5 βιβλία:

Αλέξης Νούτσος - Ο μεγάλος Ηπειρώτης, Γιάννινα 1971.

Η διάσωση του Ζαγορισιακού πολιτισμού, Γιάννινα 1976.

Ζαγορίσια Δημοτικά Τραγούδια, Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1982.

Βίκος - Το ωραιότερο φαράγγι της Ευρώ­πης, Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1985.

Ιωαννούτσος Αλεξίου Καραμεσίνης - Ο Ρωμηόπασας, Γιάννινα, Εκδ. Πολιτιστικός Σύλλογος Καπεσόβου «Αλέξης Νούτσος», 1988.

Παράλληλα, δημοσίευσε στο γιαννιώτικο τύπο μελέτες και άρθρα για ιστορικά, αρχαιολογικά, λαογραφι­κά, πολιτιστικά και παραδοσιακά θέματα κ.λπ. Μα­ζί με άλλους επιφανείς ζαγορίσιους ξεκίνησε την έκδοση της εφημερίδας «Το Ζαγόρι μας» και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του σωματείου «Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ζαγορίου». Συμμετείχε στο Διοικητικό Συμβούλιο του «Πολιτιστικού Συνδέσμου Ζαγορισίων» και της Περιηγητικής Λέ­σχης Ιωαννίνων.

Βιβλιογραφία

Θεοδώρου Σάββας, Μνήμη Λογίων του Ζαγορίου του αιώνα που πέρασε, Το Ζαγόρι μας, 262 (2000) 11

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 8

Τσέτσης Χρήστος, Οι Ηπειρώτες, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, Γιάννινα, Εκδ. Τυποεκδοτική Ηπείρου ΕΠΕ, 2003, 41-42