ΒΑΡΤΖΩΚΑΣ (ΒΑΡΖΩΚΑΣ) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ (1829 - 1907)

Γεννήθηκε στο Καπέσοβο του Ζαγορίου. Υπήρξε Σχολάρχης στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα αλλά και λαογράφος και - σύμφωνα με τον Βασίλη Κραψίτη - ποιητής «χαμηλού τόνου με φανερό τον επηρεασμό του από το έργο των Ζαλοκώστα και Βηλαρά». Δίδαξε την ελληνική γλώσσα σε πολλά μέρη της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το 1886 δίδασκε σε σχολεία στην Κωνσταντινούπολη. Εδώ τύπωσε τη μοναδική του ποιητική συλλογή με τίτλο «Ο Πίνδος ή ποιητικά παίγνια».  Χρησιμοποίησε την καθαρεύουσα και οι στίχοι του είναι επηρεασμένοι από τη λόγια ποίηση και διακρίνονται από μια μεγαλοστομία και μια ρομαντική διάσταση. Έργο του είναι και το  «Λεξιλόγιο» στις σελίδες του «Ζωγραφείου Αγώνος, ήτοι Μνημεία Ελληνικής αρχαιότητος ζώντα εν τω Ελληνικώ Λαώ», τόμος Α' Ηπείρου. Πέθανε το 1907 στο χωριό του.

Ο ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΣ

Επήλθεν η ανθολοιγός του φθινοπώρου ώρα,

κατέπεσε περίωχρος η ρόδινη οπώρα

έπεσε πάχνη στα κλαριά

'κιτρίνισεν η φλαμουριά

το δάσος εγυμνώθη.

Απώλεσαν το άρωμα τα φύλλα του λιβάνου

και την σκιάν η ένκορμος φυτεία της πλατάνου

παντού νεκρόσιμος σιγή

καθεύδει νήδυμον η Γη

κ η φύσις ενεκρώθη. ..

Επιμύθιον

Ούτω πως και μερικοί,

άμα ενδυθούν βρακί,

θεωρούνται υπό όλων

από πόλου έως πόλον

ευγενείς και φοβεροί·

πλην ο χρόνος μαρτυρεί

ότι μόνον το βρακί

έχουσι για παντοχή,

το καπέλλο τους χαράν

ως ο όνος την δοράν.

Βιβλιογραφία

Βαρτζώκας Κωνσταντίνος Ι., Το Ζαγόρι μας, 58 (1983) 3

Κραψίτης Βασίλης, Λόγιοι της Ηπείρου (1430-1912), Τόμος Α’, Αθήνα, 1979, 113

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 8