ΒΑΝΤΖΙΟΣ ΑΧΙΛΛΕΥΣ (1872 - 1960)

Γεννήθηκε στο Τσεπέλοβο Ζαγορίου. Αφού έμαθε εδώ τα πρώτα γράμματα, σπούδασε στη Ζωσιμαία Σχολή. Υπηρέτησε ως δάσκαλος στο χωριό του κι ακολούθως στο Δίκορφο (παλ. Ζωνδήλα) Ζαγορίου, στα Γρεβενά. Στη Ζωνδήλα απέκτησε στενή σχέση με το γιατρό Αλέξανδρο Γεωργίτση και διάβαζαν μαζί ιστορικά βιβλία κι αρχαίους συγγραφείς. Εκείνη την περίοδο ο Αχιλλέας Βάντζιος ασχολιόταν και με τη ζωγραφική.

Το 1903 πήγε στη Μικρά Ασία, στο Ναζλί, όπου υπηρέτησε τα γράμματα από διάφορες θέσεις. Διετέλεσε Σχολάρχης στη Μπουρνόβα Σμύρνης, στην Κόνιτσα και τη Ζωσιμαία Σχολή και Διευθυντής του Ημιγυμνασίου Περγάμου. Δίδασκε στους μαθητές του την αρχαία και τη νέα ελληνική αλλά και τη γαλλική γλώσσα. Το διάστημα 1912-13 δίδαξε στο Ελληνογερμανικό Λύκειο του «Γιαννίκη». Ακολούθως, ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος Καλαφάτης τον διόρισε διευθυντή στο Ημιυμνάσιο της Περγάμου, όπου εκτελούσε και χρέη ιεροκήρυκα εμψυχώνοντας του χριστιανούς με τους ενθουσιώδεις λόγους του. Απέκτησε φήμη και κέρδισε την εκτίμηση των Ελλήνων σε τέτοιο βαθμό που οι Τούρκοι τον θεώρησαν ύποπτο κι επικίνδυνο. Συνελήφθη το 1914 και καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο σε εξορία στο Ικόνιο. Με παρέμβαση του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου αφέθηκε ελεύθερος. Το 1914 οι διωγμοί των Ελλήνων ήταν τέτοιοι που τον ανάγκασαν να καταφύγει στα Ιωάννινα μέσω της Μυτιλήνης. Δίδαξε στη Ζωσιμαία Σχολή ως το 1930, όταν και συνταξιοδοτήθηκε. Υπηρέτησε και στην Αστική Σχολή Θηλέων και υπήρξε βοηθός στο γραφείο του Γενικού Επιθεωρητή Μέσης Παιδείας Ηπείρου.

Πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Συλλόγου των Ζαγορισίων στα Ιωάννινα, στον οποίο διετέλεσε Γραμματέας για πολλά χρόνια. Καθοριστική ήταν η συμβολή του στο Πρώτο Πανζαγορισιακό Συνέδριο το οποίο έλαβε χώρα το 1927 στο Σωποτσέλι. Η Ένωση Ζαγορισίων της Αθήνας τον τίμησε το 1957 και τον έχρισε μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου.

Δημοσίευσε μελέτες και άρθρα ιστορικού, αρχαιολογικού και παιδαγωγικού περιεχομένου σε εφημερίδες και περιοδικά της Μικράς Ασίας, της Αθήνας και των Ιωαννίνων. Συγκεκριμένα έγραφε στην «Αμάλθεια» της Σμύρνης, στον «Ξενοφάνη», στην «Αρμονία», στο «Μικρασιατικό Ημερολόγιο» της Ελένης Σβορώνου, στην Επετηρίδα του Ελληνογερμανικού Λυκείου Γιαννίκη. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή έγραψε στην εφημερίδα «Νέα Σμύρνη» και σε Ηπειρωτικές εφημερίδες όπως τα «Ζαγορισιακά Νέα», ο «Ηπειρωτικός Αγών» και η «Πίνδος». Παράλληλα, δημοσίευσε άρθρα του και σε γαλλικές εφημερίδες και το περιοδικό Reforme. Γνώριζε άριστα τους αρχαίους συγγραφείς και τις βιογραφίες όλων των διδασκάλων του Γένους και της Ηπείρου

Ενδεικτικά αναφέρονται οι δημοσιεύσεις του :

Υποθήκαι του Αθαν. Ψαλίδα προς τους διδασκάλους, Ηπειρωτική Εστία 1, 4-5 (1952), 507

Οι μεγάλοι ευεργέται του χωριού μου, Ηπειρωτική Εστία 1, 2 (1952), 147-149

Βιβλιογραφία

Βαγγελής Κωνσταντίνος, Επιφανείς Τσεπελοβίτες, Αχιλλέας Ν. Βάντζιος (1872 – 1960) – Γεώργιος Αχ. Βάντζιος (1896 – 1982), Εν Τσεπελόβω, 7 (2011) 2 - 4

Θεοδώρου Σάββας, Μνήμη Λογίων του Ζαγορίου του αιώνα που πέρασε, Το Ζαγόρι μας, 261 (2000) 11

Κραψίτης Βασίλης, Λόγιοι της Ηπείρου (1430-1912), Τόμος Α’, Αθήνα, 1979, 112 - 113