Κάτω Πεδινά - Οικία Ιακωβάκη (μετέπειτα Δημητρίου Τζιόβα, σήμερα Ιωάννη Στούπη)

Διώροφη κατοικία. Ακατοίκητη.
Κάτω Πεδινά
Διακοσμημένοι χώροι

Ανώγειο: μαντζάτο.

Κατάσταση τοιχογραφιών
Παρατηρούνται φθορές στη ζωγραφική επιφάνεια.
Περιγραφή διακόσμου

Οι τοιχογραφίες καλύπτουν και τους τέσσερις τοίχους. Ο διάκοσμος διατάσσεται σε οριζόντιες ζώνες. Η άνω διαχωρίζεται από την κατώτερη με ξύλινο περιμετρικό ράφι. Η άνω ζώνη φέρει απλά άνθινα ροκοκό μοτίβα, τα οποία διακόπτονται από τοπιογραφικές συνθέσεις μέσα σε ελλειπτικά πλαίσια. Η μία παριστάνει ιστιοφόρο μέσα σε κόλπο. Γύρω από το ιστιοφόρο κολυμπούν πέντε υπερμεγέθη ψάρια. Η άλλη παριστάνει κτιριακό συγκρότημα μέσα σε εξοχικό τοπίο. Η τρίτη ένα τετράποδο αμφιβόλου ταυτότητας, που βαδίζει σε εξοχικό μονοπάτι, το οποίο θα μπορούσε να είναι και γεφύρι. Στη μεσαία ζώνη, αριστερά της εισόδου, αναπτύσσεται μέσα σε ορθογώνιο πλαίσιο το ηλιοκεντρικό σύστημα, το οποίο καλύπτει μεγάλη επιφάνεια του τοίχου. Η φούσκα του τζακιού είναι διακοσμημένη με φυτικά μοτίβα.

Παρατηρήσεις

Η κατοικία ανήκε στον Ιακωβάκη, ο οποίος ήταν λόγιος. Ο Ι. Λαμπρίδης αναφέρει κάποιον Ιακωβάκη ως πληροφορητή του στα Κάτω Πεδινά. Προφανώς πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο. Σύμφωνα με οικογενειακή παράδοση, ο Ιακωβάκης ασκούσε το επάγ­γελμα του ιατρού στα Ιωάννινα και τα Κάτω Πεδινά. Διέθετε αξιόλογη βιβλιοθήκη με παλιές εκδόσεις, η οποία φυλασσόταν στο μαντζάτο, σε ειδικά διαμορφωμένη εσοχή της μεσάντρας. Η βιβλιοθήκη με τον καιρό εξανεμίσθηκε. Αργότερα, η οικία πέρασε στην ιδιοκτησία του Δημητρίου Τζιόβα, όταν αυτός παντρεύτηκε την κόρη του Ιακωβάκη, Ανδρομάχη, και μπήκε σώγαμπρος στην οικία. Ο Δημήτριος Τζιόβας ήταν καπνέμπορος στην πόλη των Ιωαννίνων. Εγγονός του Δημητρίου και της Ανδρομάχης είναι ο σημερινός ιδιοκτήτης Ιωάννης Στούπης.

Η διώροφη κατοικία εξωτερικά είναι επιχρισμένη με παχύ στρώμα τσιμεντοκονιάματος. Τα υπόγεια, στα οποία έχει κανείς πρόσβαση είτε από εσωτερική σκάλα, είτε από εξωτερική πόρτα, καθιστούν την οικία από τη μία της πλευρά τριώροφη.

Την πρωτοβουλία για τη διακόσμηση του μαντζάτου μπορούμε να αποδώσουμε στον Ιακωβάκη. Όχι μόνο διότι οι διακοσμήσεις μπορούν να χρονολογηθούν χοντρικά στο 3ο τέταρτο του 19ου αιώνα, εποχή που ο Ιακωβάκης πρέπει να ήταν στην ακμή του βίου του, αλλά και διότι ένα τόσο ιδιαίτερο θέμα με την απόδοση του ηλιοκεντρικού συστήματος δεν θα μπορούσε να ζητηθεί παρά μόνο από έναν λόγιο.

Πληροφορητές / ιδιοκτήτες
Ιωάννης Στούπης. Επάγγελμα: συνταξιούχος τραπεζικός. Τόπος μόνιμης διαμονής: Ιωάννινα.
Εικόνες
oikia-iakovaki-mantzato-1oikia-iakovaki-mantzato-2oikia-iakovaki-mantzato-3

Στέφανος Τσιόδουλος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου - αρχές 20ού αιώνα. Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Ριζάριο Ίδρυμα, Αθήνα 2009