Βίτσα - Οικία Κωνσταντίνου Κυράτση (σήμερα Θεοφάνη Σκεύη)
Ανώγειο: «καλό μαντζάτο», «παλιό μαντζάτο».
«Καλό» μαντζάτο: οι διακοσμήσεις διατάσσονται σε τρεις οριζόντιες ζώνες. Τα περισσότερα μοτίβα αφορούν άνθινο ροκοκό διάκοσμο. Στην ανώτερη ζώνη, μέσα σε ελλειψοειδές πλαίσιο, απεικονίζεται παραθαλάσσιο τοπίο με σπίτια και υπερμεγέθη πουλιά κάτω από έναν νεφελώδη ουρανό, ενώ στη μεσαία ζώνη, μέσα σε ρομβοειδές πλαίσιο, απεικονίζεται παραθαλάσσιο τοπίο με ιστιοφόρο και ένα τεράστιο πουλί πάνω στο ψηλότερο κατάρτι του. Η κάθετη επιφάνεια της φούσκας του τζακιού διακοσμείται με σχηματοποιημένο κόκκινο ανοιχτό παραπέτασμα με κορδόνια, τα οποία στις άκρες τους φέρουν φούντες.
«Παλιό» μαντζάτο: γραμμικός γεωμετρικός διάκοσμος.
Στον τοίχο του «καλού» μαντζάτου έχει γραφτεί με πινέλο: «1845 / Μαρτίου / 25».
Ο ζωγραφικός διάκοσμος αποκαλύφθηκε τυχαία, όταν ο σημερινός ιδιοκτήτης επιχείρησε να γκρεμίσει μεσοτοιχία από τσατμά, η οποία περιόριζε τις διαστάσεις του ασβεστωμένου δωματίου. Η κατεδάφιση αποκάλυψε τμήμα του δωματίου με τζάκι. Το τμήμα αυτό ήταν κατάγραφο τόσο στις τρεις πλευρές των τοίχων όσο και στην ίδια τη φούσκα του τζακιού. Έπειτα απ’ αυτό, πιθανολογήθηκε ότι και τα υπόλοιπα τμήματα των ασβεστωμένων τοίχων θα έφεραν ζωγραφικό διάκοσμο κάτω από το στρώμα του ασβέστη. Πράγματι, έπειτα από εργασίες συντήρησης του συντηρητή Ιωάννη Λιούγκου και της 6ης Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων, αποκαλύφθηκε το 1991 το σύνολο της διακόσμησης. Η συντήρηση έγινε τμηματικά και ολοκληρώθηκε το 2000 από το συνεργείο συντήρησης της 6ης Εφορίας Νεοτέρων Μνημείων. Οι φθορές, που φέρουν οι τοιχογραφίες, οφείλονται στα χαράγματα, που είχαν υποστεί οι τοίχοι με αιχμηρό εργαλείο, προκειμένου να «πιάσει» επάνω τους το ασβεστοκονίαμα, όταν οι ιδιοκτήτες αποφάσισαν να ασπρίσουν το δωμάτιο. Από τους τέσσερις τοίχους μόνο ο ένας δεν φέρει γραπτό διάκοσμο, γιατί είχε κατεδαφιστεί προκειμένου να χτιστεί νέο τζάκι, αφού το παλιό ανήκε στο τμήμα του δωματίου που είχε αχρηστευτεί λόγω της πρόσθετης μεσοτοιχίας. Για να αποκατασταθεί όσο το δυνατό πληρέστερα η αρχική διαμόρφωση του «καλού μαντζάτου» κρίθηκε απαραίτητο να γκρεμιστεί το νεότερο τζάκι. Έτσι, το τζάκι αυτό σήμερα δεν υπάρχει. Η οικία είχε εξωτερικές ζωγραφιές πάνω από την είσοδο, οι οποίες σήμερα είναι κατεστραμμένες. Διακρίνονται δυσανάγνωστες επιγραφές καθώς και ζωγραφικός διάκοσμος με φιγούρα μέσα σε ημικυκλικό πλαίσιο.
Βεκύλης της Άνω Βίτσας κατά τα έτη 1839-1840 και 1846-1848 ήταν ο Κώστας Κεράτσης. Αν αυτός ήταν ο ιδιοκτήτης της σημερινής οικίας Σκεύη, τότε ο ίδιος θα μερίμνησε για τη διακόσμηση του «καλού μαντζάτου». Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Βίτσα υπάρχουν άλλα δύο σπίτια στην ίδια συνοικία, τα οποία ήταν κι αυτά «Κυρατσάτικα». Τις προσωνυμίες «καλό μαντζάτο» και «παλιό μαντζάτο» χρησιμοποιεί ο σημερινός ιδιοκτήτης Αλκιβιάδης Σκεύης. Το «παλιό μαντζάτο» διαθέτει διακοσμήσεις, οι οποίες θα πρέπει να χρονολογηθούν σε διαφορετική χρονική περίοδο. Εάν λάβουμε υπόψη την ομοιότητά τους, τουλάχιστον όσο αφορά τους ζωγραφιστούς κίονες, με κάποιες διακοσμήσεις της οικίας Νικολάου Κώνστα στους Νεγάδες, θα πρέπει να τις αποδώσουμε σε πρωιμότερη εποχή από αυτή του 1845.
Στέφανος Τσιόδουλος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου - αρχές 20ού αιώνα. Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Ριζάριο Ίδρυμα, Αθήνα 2009