ΜΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ Γ. (1917 - 1995)

Γεννήθηκε στο χωριό Φραγκάδες Ζα­γορίου. Φοίτησε πρώτα στην Καπλάνειο κι έπειτα στη Ζωσιμαία Σχολή. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε ως Φιλόλογος στα σχολεία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας από το 1950 ως το 1982. Από το 1949 έως το 1956 διετέλεσε ιδιαίτερος Γραμματέας του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σπυρίδωνα Βλάχου. Ήταν μέλος της επιτροπής για τη μελέτη και κατάρτιση ωρολογίων και αναλυτικών προγραμμάτων των Μέσων και Κατωτέρων Τεχνικών και Επαγγελματικών Σχολών του κράτους, Πρόεδρος της επιτροπής των εκδό­σεων βιβλίων για τις τεχνικές σχολές μαθη­τείας του ΟΑΕΔ και επιστημονι­κός και φιλολογικός συντάκτης στη Μεγάλη Παιδαγωγική Εγκυκλοπαίδεια. Πολέμησε στον πόλεμο του 1940 και υπήρξε μέλος της εθνικής αντίστασης (ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ).

Εμφανίστηκε στους λογοτεχνικούς κύκλους ως ποιητής και πεζο­γράφος από τα γυ­μνασιακά του χρόνια. Κείμενά του δημοσιεύθηκαν σε εφη­μερίδες και περιοδικά των Ιωαννίνων και της Αθήνας και εξέδωσε την εφημερίδα «Πίνδος». Συνέγραψε θεα­τρικά έργα όπως τα «Αδάμαστοι Σκλάβοι», «Ο Γολγοθάς της Βορείου Ηπείρου», «Προς τον Εξιλα­σμό» και «Ο Ρόβας», που μεταδό­θηκε από το Κρατικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας.

Εξέδωσε τα ποιητικά έργα «Σήμαντρα» 1946, «Εάν το Άλας» 1966, «Παιδική Ραψωδία» 1969, «Ο Ρόβας» 1975, «Αργυρά Κύπελλα» 1995, τα σχολικά βιβλία: «Αναγνωστικόν» και «Εκλογαί Θρησκευτικών Μαθημάτων», για τις Τε­χνικές και Επαγγελματικές Σχολές καθώς και μελέτες και άρθρα παιδαγωγικού, ιστορικού και κοινωνι­κού περιεχομένου, καθώς και πολλές τεκμη­ριωμένες βιβλιοκρισίες.

Από την ποιητική του συλλογή «Εάν το Άλας» παραθέτουμε τα ποιήματα «Εξαγνισμός» και «Το ποτάμι» :

ΕΞΑΓΝΙΣΜΟΣ

Μια νύχτα ξαναγεννημού !

Ένας κατακλυσμός καινούργιος θα είναι.

Κι ό,τι αρχιτεκτόνησε η ψυχή μας μ' αγωνία,

μεσ' την πολύχρονη του σύμπαντος ανία,

θά 'χη τον κύκλο συμπληρώσει του κενού,

στη νύχτα αυτή του ξαναγεννημού.

Του κόσμου η μοίρα φως μυστηριακό.

Ζυμάρι μόχθου, που δεν πλάθεται με χέρι.

Ρίζα του Λόγου, που κρατάει σε κοινωνία

ρόδα κι αγκάθια στη σοφή της αρμονία

κι απαλοκλώθει με τ' αδράχτι ερμητικό

του κόσμου η μοίρα, φως μυστηριακό.

Στη σκοτεινή του νου μας κιβωτό

από το πριν σφιχτά θα κλείσουμε το θαύμα:

παλμούς λευκών περιστεριών. Κι όταν θα μείνη

πάνω στη συγχορδία των άστρων με γαλήνη,

θά 'χη απλωθή στερνά το φώς περιχυτό,

στη σκοτεινή του νου μας κιβωτό !

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ      

Έτσι άγρια ως βαρούσαν τα βιολιά

και βογγούσε ξέφρενα το ντέφι,

τίναζε απ' τή νάρκη η σιγαλιά

τα νεκρά της τα στολίδια, που ήταν νέφη

παγωμένα στις καρδιές μηδενικά,

σαν τις θημωνιές σε κρύο αλώνι,

πού 'χασαν τ' Απρίλη τα μυρωδικά

κι έμειναν ‘σαν φρύγανα για σκόνη. . .

Είχαν μείνει τα χαμόγελα κλειστά

σε φρυγμένη γη από καταιγίδες

κι οι βοριάδες όργανα πνευστά

κήδευαν ανθρώπινες ελπίδες,

που ούτε και του χάρου η απατηλή

δρεπανιά μπορούσε να θερίση...

Τ' είναι της ψυχής φεγγοβολή,

ήλιος, που ανατέλλει από τη δύση. . .

Βιβλιογραφία

Ματσόπουλος, Φάνης Γ., Εάν το άλας…, Αθήναι 1966, 44 - 45

Τζιόβας Φρίξος, Κατάλογος Συγγραφέων Περιοχής Ζαγορίου. (Από τον Μεθόδιο Ανθρακίτη έως σήμερα), Γιάννινα, Εκδ. Το Ζαγόρι μας, 1990, 34 - 35

Τσέτσης Χρήστος, Οι Ηπειρώτες, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, Γιάννινα, Εκδ. Τυποεκδοτική Ηπείρου ΕΠΕ, 2003, 246 - 247