Ελάτη

Κατά τον Λαμπρίδη συγκροτήθηκε από κτηνοτροφικές οικογένειες που ήρθαν τον 16ο αιώνα (1590) από Γαβρισιούς και Πετσάλη. Το 1870 η Μπούλτση, που μετονομάστηκε σε Ελάτη το 1926, είχε 450 κατοίκους.

Ο εξ Ελάτης Ι. Ξυνός στο βιβλίο του ''Η Μπούλτση'' μας πληροφορεί ότι οι κάτοικοί της πήγαιναν στα ''Μπουλτζάτικα Καλύβια'' μεταξύ Νεγράδων και Πετσάλης για να ξεχειμάσουν τα πρόβατά τους. Η Μπούλτση κατοικήθηκε από το 1540. Το 1586 προσχώρησαν σε αυτή κάτοικοι από τα διαλυθέντα χωριά Ζλάροβο, Πετούρνα, Ριζό (μεταξύ Ελάτης και Δικόρφου) και Παλιοντόμπρο (Παλιοχώρι). Ως προς την ετυμολογία της λέξης ''Μπούλτση'', κατ' άλλους είναι κυριώνυμο κτήσης από την οικογένεια Μπούλτση που ζούσε στο κάστρο των Ιωαννίνων (1540), κατ' άλλους είναι σλαβική που σημαίνει ωραία θέα και κατ' άλλους αλβανική.

Οι Ελαταίοι άφησαν νωρίς την κτηνοτροφία και ασχολήθηκαν με την ξυλεία, εξού και το προσωνύμιο ''ματεράδες''. Το επάγγελμα του ξυλεμπόρου το διατήρησαν μέχρι τις μέρες μας. Πολλοί ξενιτεύτηκαν στη Θεσσαλία, Μακεδονία κυρίως όμως στη Θράκη. Αργότερα ξενιτεύονταν στη Ρουμανία και από τα μέσα του 19ου αιώνα πολλοί εγκαταστάθηκαν στα Γιάννενα.

Από τη Μπούλτση είχε καταγωγή (από την πλευρά της μητέρας του) και συγγένεια με τη γνωστή γιαννιώτικη οικογένεια των Γλυκύδων ο Εσάτ Πασά, ο τελευταίος Τούρκος στρατηγός των Ιωαννίνων που παρέδωσε τα Γιάννινα στον Κωνσταντίνο το 1913.

Τπ 1943 πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς και μεταπολεμικά οι περισσότεροι Ελαταίοι εγκαταστάθηκαν στις πόλεις και κυρίως στα Γιάννινα, εγκαταλείποντας το χωριό.

βλ. Μακρής Ε., Τα Ζαγοροχώρια, Ιωάννινα 1996

επίσης βλ. βιβλιογραφία για το Ζαγόρι