Πάπιγκο Μεγάλο - Οικία Παναγιωτέσκου (σήμερα Γκέγκη)

Διώροφη κατοικία. Κατοικείται περιστασιακά.
Πάπιγκο Μεγάλο
Διακοσμημένοι χώροι

Ανώγειο: οντάς.

Κατάσταση τοιχογραφιών
Έχουν επιζωγραφισθεί από ερασιτέχνη ζωγράφο.
Περιγραφή διακόσμου

Νεοκλασικός διάκοσμος. Απεικονίζονται μορφές από την αρχαία ελληνική ιστορία και μυθολογία ως μαρμάρινα γλυπτά που υποβαστάζουν επιστύλιο εν είδει Καρυάτιδων. Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη, απεικονίζονται η Φρύνη, με ακάλυπτο το ένα στήθος, ο Αλκιβιάδης, ο Ευρυβιάδης, ο Άρης και η Αθηνά. Επίσης, απεικονίζονται βάζα με άνθη, κορίτσι δίπλα σε ελάφι, πελαργός με αλεπού από τους μύθους του Αισώπου και ένα κορίτσι δίπλα σε πορτοκαλιά. Στη φούσκα του τζακιού έχουν ζωγραφιστεί ανοιχτό παραπέτασμα με κορδόνια και περιστέρι.

Επιγραφές

Στον εξωτερικό τοίχο υπάρχει σκαλισμένη η χρονολογία: «1860».

Παρατηρήσεις

Την οικία έκτισε ο Δημήτριος ή Τσέλιος Παναγιωτέσκου του Κωνσταντίνου, ο οποίος ήταν κτηματίας στο Τούρνο Σεβερίν της Ρουμανίας, όπου και πέθανε. Στην ίδια πόλη διέθετε το ξενοδοχείο Europa, στο οποίο απεβίωσε τον Ιούνιο του 1906 ο διαπρεπής ανηψιός του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος, που είχε διατελέσει διευθυντής του Ινστιτούτου Perkins στην Αμερική. Ο Δημήτριος Παναγιωτέσκου, σύμφωνα με τη διαθήκη του, κληροδότησε 2000 φράγκα στο ναό του Αγίου Βλασίου στο Μεγάλο Πάπιγκο. Στο ανώγειο της οικίας Παναγιωτέσκου ήταν διακοσμημένο και ένα «χειμωνιάτικο» υπνοδωμάτιο. Οι διακοσμήσεις παρίσταναν ένα τρένο, ένα βαπόρι, λουλούδια κ.α. Σύμφωνα με τη μητέρα του πληροφορητή, το κοριτσάκι που εικονίζεται δίπλα στην πορτοκαλιά ήταν υπαρκτό πρόσωπο, η Όλγα Μουζά, η οποία πέθανε οκτώ ετών περίπου. Η μητέρα του πληροφορητή είχε γεννηθεί το 1888 και ήταν δύο χρόνια μικρότερη από την Όλγα. Επομένως, οι ζωγραφιές πρέπει να έγιναν μέσα στην πενταετία 1890-95. Γύρω στα 1990, ο ιδιοκτήτης της οικίας ανέθεσε σε ερασιτέχνη ζωγράφο να «συντηρήσει» τις ζωγραφιές, εκείνος όμως ουσιαστικά τις επιζωγράφισε και τις αλλοίωσε, προσθέτοντας νέα στοιχεία. Για παράδειγμα, πρόσθεσε ανθρώπινη φιγούρα καθώς και έναν κόκορα μαζί με μία αλεπού. Επίσης, στο γυμνό μαστό της Φρύνης σημείωσε τη ρόγα ενώ στο ελάφι πρόσθεσε μικρή ουρά. Σύμφωνα με το σημερινό ιδιοκτήτη, η χρονολογία 1860 αφορά εργασίες επέκτασης της οικίας. Η σκάλα που οδηγεί στο ανώγειο ήταν κάποτε εξωτερική και λίθινη. Αργότερα την έφτιαξαν πέτρινη. Τα παλαιότερα σπίτια του Παπίγκου είχαν εξωτερική τη σκάλα.

Πληροφορητές / ιδιοκτήτες
Δημήτριος Γκέγκης, σημερινός ιδιοκτήτης. Επάγγελμα: συνταξιούχος στρατιωτικός. Τόπος μόνιμης διαμονής: Ιωάννινα.
Εικόνες
oikia-panagioteskou-1oikia-panagioteskou-2

Στέφανος Τσιόδουλος, Η ζωγραφική των σπιτιών του Ζαγορίου, τέλη 18ου - αρχές 20ού αιώνα. Ιστορική και πολιτισμική προσέγγιση, Ριζάριο Ίδρυμα, Αθήνα 2009